Theater / Voorstelling

Julidans brengt fysieke dubbelvoorstelling

recensie: Double bill: Oggi Niente & In Between

In de performanceachtige voorstelling Double bill: Oggi Niente & In Between komen dans, zang en verhaal samen. Het werk van de Turkse choreografen Asli Bostanci en Ilyas Odman is onderdeel van festival Julidans en in het kader van de viering van 400 jaar betrekkingen tussen Nederland en Turkije te zien bij Podium Mozaïek.

Voor de pauze is de twintig minuten durende solo van Bostanci te zien. Geïnspireerd door haar eigen innerlijke staat maakte ze in 2007 In Between. Haar depressieve gemoedstoestand diende daarbij als uitgangspunt. In het verslag Europe in Motion, voor het Springdance festival van 2011 geschreven door Ingrid van Frankenhuyzen, is te lezen dat Bostanci zichzelf bekijkt ‘als een groot kind met veel fantasie dat haar demonen verdrijft met verhalen en theater’. En dat zien we. In haar voorstelling beweegt ze heen en weer tussen verschillende persoonlijkheden, van naargeestig en demonisch tot schuchter en onschuldig. Dit levert soms akelige beelden op.

Een vrouw en haar schoenen

~

Bij opkomst draagt Bostanci rode schoenen, die ze in een bundel licht achterlaat. Meteen daarna lijkt ze van persoonlijkheid te veranderen en haalt ze uit haar tas een tiental speelgoeddieren. Ze zet de dieren op een rij en prevelt onverstaanbare woordjes tegen ze. Ondertussen begint haar lichaam steeds meer te kronkelen, alsof de demonen langzaam bezit van haar nemen. Plotseling verstopt Bostanci haar hoofd in de tas die ze bij zich heeft. Een naargeestig beeld, dat versterkt wordt door de vreemde geluiden die ze maakt die het midden houden tussen ademnood en zacht gekrijs. Al gauw lijkt Bostanci echter weer een ander karakter aan te nemen wanneer ze opstaat en er bloem blijkt te zitten in de tas op haar hoofd. Al springend laat ze witte wolken en een spoor van bloem achter wanneer de bloem uit de tas langs haar lichaam naar beneden dwarrelt. Als toeschouwer blijf je door deze wisselingen continu heen en weer gaan tussen een naar en beklemmend gevoel enerzijds en een bepaalde frivoliteit anderzijds.

Na nog een serie kronkelingen van haar lichaam en een gesprek met haar eigen voet die ze langs haar gezicht houdt, keert ze terug naar haar rode schoenen. Ze trekt ze aan en verzamelt haar dieren. Zo lijkt ze te vertrekken als de persoon die ze was toen ze opkwam. Alsof de gebeurtenissen in de tijd daartussen daadwerkelijk in een andere wereld hebben plaatsgevonden en er met haarzelf niets gebeurd is. Als publiek blijf je enigszins vertwijfeld achter.

Een man en zijn schoenen

~

Meer fysieke kwelling en nog veel meer bloem zien we na de pauze in het stuk van Ilyas Odman. In Oggi Niente (‘Vandaag is niks’) vertelt en verbeeldt Odman het verhaal van een man die rouwt om zijn geliefde. In slechts enkele zinnen (‘There’s a sun. There’s a tree. There’s a couple, standing next to each other. One says to the other, “we are the happiest couple in the world”. The other says nothing.’), waarvan hij steeds stukken herhaalt, krijgen we het verhaal te horen. In een rechthoek van bloem beweegt Odman zich op vier verschillende plaatsen in bundels van licht. Het gaat er heftiger aan toe naarmate de kwelling van de herinnering aan iets dat niet meer is, groeit. Odman werkt zich als een bezetene door de bloem en laat zich keer op keer op zijn rug vallen terwijl hij de woorden en zinnen probeert uit te spreken.

In de laatste lichtbundel zien we wederom een paar schoenen staan. In een poging deze te reanimeren alsof het om een persoon gaat komt de wanhoop van de man nogmaals tot uitdrukking. Een mooie metafoor ontstaat wanneer Odman de schoenen naast elkaar voor zich houdt en zegt ’there’s a couple’, waarna hij de schoenen van elkaar af beweegt. Tot slot tapet Odman zichzelf woedend in, van zijn buik met daartegenaan de schoenen, tot zijn hoofd en arm. Een ultieme poging de herinnering levend te houden. Net als voor de pauze levert dit akelige beelden op en de frustratie en pijn zijn bijna voelbaar.

Double Bill


In Between en Oggi Niente vormen een mooi geheel: er zijn subtiele overeenkomsten en meer dan genoeg verschillen om geboeid te blijven en verrast te worden. Ook qua gevoel passen de twee stukken goed bij elkaar. Ergens in het schemergebied van iets dat zowel hard en wreed als onschuldig is zorgen beide voorstellingen voor enige twijfel over de aard van dat wat ze bij het publiek teweegbrengen. Ook hierdoor is het een zeer geslaagde combinatie, met zelfs na de voorstelling nog een verrassende extra voor het publiek. DJ Broky B en dansers Donna en Angelo van Solid Ground Movement zorgden voor een spectaculaire after met hun hiphop dans Story of Two en er was vermaak met de Dance Engine, een interactieve dansgame die de gamers tot uiterste inspanning dreef.