Boeken / Fictie

Beklemmend familiedrama

recensie: Linn Ullmann (vert. Lucy Pijttersen) - Dierbaar

Het gaat niet lekker in het gezin van Siri en Jon, maar wanneer hun kindermeisje Mille vermist raakt, komen de verhoudingen pas echt op scherp te staan.

Linn Ullmann, pseudoniem voor Karin Beate Ullmann, is de dochter van regisseur Ingmar Berman en actrice Liv Ullmann. Eerder schreef ze Als ik bij je ben, Een gezegend kind, Genade en Voor je gaat slapen. Met deze boeken zette ze zichzelf goed op de kaart en won ze verschillende Noorse literatuurprijzen.

De verdwijning van Mille
Siri werkt fulltime als restauranthouder en is getrouwd met Jon, een romanschrijver. Hij heeft twee succesvolle boeken geschreven maar kampt nu met een writer’s block. Werken doet hij vanuit huis maar hij stuurt liever sms’jes naar zijn minnaressen dan dat hij schrijft of het huishouden verzorgt. Dochter Almi bezorgt haar ouders nogal wat kopzorgen. Ze is erg teruggetrokken en lijkt het alleen goed te kunnen vinden met haar oma Jenny. Heel anders is zoontje Liv is de jongste van het gezin. Hij kan goed opschieten met zijn familie en zorgt niet voor problemen. Tijdens de zomer wordt Mille aangenomen als kindermeisje zodat Jon zich kan concentreren op zijn nieuwe boek.

Maar Mille verdwijnt op de dag dat Siri en Jon in hun tuin een groot feest houden voor Jenny’s 75e verjaardag. Twee jaar later wordt ze dood teruggevonden door een paar buurkinderen. Wat is er gebeurd? En welke gevolgen heeft dit voor het Siri, Jon en de kinderen? Ullmann laat de gebeurtenissen voorafgaand aan de feestavond en de gevolgen die de nasleep van Mille’s verdwijning op het gezin heeft, beurtelings vertellen door de gezinsleden. Ook Mille zelf komt aan het woord over haar tijd bij Siri en Jon.

Nasleep van een trauma
Ullmann heeft een prachtige roman geschreven over de gevolgen van een traumatische ervaring op een toch al slecht functionerend gezin. Haarfijn brengt ze de problematiek in kaart die langzaam maar zeker het gezin uit elkaar drijft. Het verhaal begint met de vondst van het lichaam van Mille, waarna Ullmann terug in de tijd keert en op chronologische wijze toegewerkt naar de feestavond. De overlapping die plaatsvindt omdat steeds iemand anders het verhaal vertelt, is hierbij niet storend maar juist verhelderend.

Vooral door de ogen van Mille wordt duidelijk welke spanningen er binnen het gezin heersten. Siri kampt met demonen. Ze was op jonge leeftijd getuige van het verdrinken van haar broertje. Haar moeder Jenny heeft dit voorval nooit los kunnen laten en Siri gaat gebukt onder een enorm schuldgevoel. Er komen bij haar dan ook veel herinneringen naar boven als Mille verdwijnt.

Beklemmend en intrigerend
Hoewel de moord op een tienermeisje centraal staat is Dierbaar geen thriller maar werkt Ullmann wel met suspense. Als lezer weet je dat Mille vermoord wordt, echter niet door wie of waarom. De maanden voorafgaand aan haar dood voelen daarom beladen. Niet alleen vanwege de spanningen binnen het gezin, maar ook vanwege de toenemende onrustgevoelens van Mille zelf. Dierbaar wordt hierdoor zowel beklemmend als intrigerend.

Ullmann heeft een nauwgezette, maar ook poëtische schrijfstijl. De sfeer die het boek ademt is naast beklemmend zowel idyllisch als zorgwekkend. Op het eerste gezicht lijkt er niks mis te zijn met het gezin, maar wie onder het oppervlak kijkt, ontdekt een gezin die van verschillende problemen aan elkaar hangt. Hoewel iedereen met elkaar overhoop ligt, bestaat er een broze wapenstilstand. Deze wordt bijna van tafel geveegd door de verdwijning van Mille. Dit proces is op geweldige wijze beschreven, met veel ruimte voor detail. Dierbaar gaat onder je huid zitten en laat je niet meer los.