Film / Films

Karakterstudie van een getormenteerde ziel

recensie: Joe

Voormalig Academy Award-winnaar Nicolas Cage heeft zijn status als serieuze acteur, door een reeks van slecht gekozen filmrollen dit laatste decennium, vakkundig om zeep geholpen. In Joe (2013), het nieuwste drama van David Gordon Green, dat gebaseerd is op de gelijknamige roman van Larry Brown, laat Cage echter zien dat hij zijn talent nog niet heeft verloren.

In het personage van de ex-gedetineerde Joe heeft hij de leiding over een groep arbeiders die in opdracht van een bedrijf op illegale wijze bomen vergiftigen. Op een dag verschijnt de 15-jarige Gary (Tye Sheridan), die op zoek is naar werk. Joe is onder de indruk van zijn sterke arbeidsethos en neemt hem in dienst. Al snel komt hij erachter dat Gary in een kraakpand woont samen met zijn zusje, moeder en alcoholistische vader Wade (Gary Poulter), die hem regelmatig mishandelt en al het geld waar het gezin aan weet te komen verdrinkt. Joe doet wat hij kan voor Gary en er ontstaat een hechte vriendschap tussen de twee. Hij herkent zich in de jongen en wil hem behoeden voor het duistere pad dat hijzelf heeft afgelegd.

Gevangen in geweld

~

Ondanks dat Joe een steunpilaar is voor de lokale gemeenschap en hij goed wil doen door zich om anderen te bekommeren, kan hij zich niet losmaken van de duivels uit zijn verleden. Joe weet dat zijn driften negatieve gevolgen kunnen hebben, maar het lukt hem niet om te veranderen wie hij is. Zijn sterk opvliegende karakter, gevoel voor rechtvaardigheid en gebrek aan zelfcontrole leiden dan ook tot conflicten met de politie en de schlemielige psychopaat Willie-Russell (Ronnie Gene Blevins), die op wraak zint omdat Joe hem in een bar publiekelijk heeft vernederd.

Om aan het emotionele leed ten gevolge van zijn innerlijke conflicten te ontsnappen, zoekt Joe zijn toevlucht tot gokken, overmatig drankgebruik en betaalde seks. Als hij na de zoveelste confrontatie met Willie-Russell gefrustreerd en vol opgekropte woede een bordeel bezoekt, dat hij vanwege een agressieve hond niet kan binnentreden, laat Joe het beest in zichzelf los. Hij snelt naar huis , haalt zijn valse pitbull op en laat deze de andere viervoeter afslachten. Het is een dog-eat-dog samenleving.

Desolate wereld

~

In Joe heerst een gevoel van absolute hopeloosheid, dat nog eens versterkt wordt door de soms extreem troosteloze omgevingen. Zo is de film niet terughoudend in het tonen van het ruige Texaanse plattelandsleven, waar het nooit lang duurt voordat problemen uit de hand lopen en broeiende onderhuidse spanningen ieder moment tot uitbarsting kunnen komen. Het is een deprimerend universum vol misbruik, armoede en disfunctionele personen die gehard zijn door de bittere beproevingen van het leven en hun geschillen veelal beslechten met vuist of vuurwapen.

Om de rauwe sfeer in Joe nog realistischer te maken koos Green er voor om ook gebruik te maken van ongeoefende acteurs, waaronder Gary Poulter. Deze dakloze, die letterlijk van de straat is geplukt, heeft het eindresultaat van zijn arbeid echter nooit mogen aanschouwen. Nog voor de uiteindelijke première overleed hij als gevolg van zijn drankverslaving.

Joe is alles behalve blijmoedig en door de overvloed aan menselijke verdorvenheid soms moeilijk genietbaar. De film doet niets nieuws en stuurt vanaf het begin aan op het onvermijdelijke bittere einde. Desondanks wordt de lelijkheid van het verhaal gecompenseerd door de stijlvolle mise-en-scène en cinematografie die de fraaie natuur en de zuidelijke landschappen mooi in beeld brengen. Ook het acteerwerk is bovengemiddeld goed. Tye Sheridan, bekend van The Tree of Life (Terrence Mallick, 2011) en Mud (Jeff Nichols, 2012) weet, als jongen die hard probeert om zijn familie bij elkaar te houden, te overtuigen en Nicolas Cage speelt zijn beste rol van de laatste tien jaar.