Laagseizoen

.Tja, wat moet je als kunstliefhebber in het culturele laagseizoen? Vroeger zou ik het niet geweten hebben, maar sinds een aantal jaren heb ik daar wel een antwoord op: lezen, luisteren, goed kijken en minstens één keer naar de Parade.
Het laatste werd uiteindelijk een paar keer, want ik móest en zóu ergens Barbaren van toneelgroep Oostpool zien: het leven van de familie Beuking uit Almere Muziekwijk. Een voorbeeldig white-trashgezin in de traditie van de oer-Hollandse kankeraar, fanatiek zappend langs alle foute TV-kanalen en commentaar leverend op zaken die ze niet zinnen. Op alles dus. Het levert een ongekende reeks gure verwensingen op. Racistisch, seksistisch, grof en rancuneus: in drie kwartier passeert in een moordend tempo het complete repertoire van scheldkanonnades. Na tien minuten weet je ’t wel en begin je stiekem naar het einde te verlangen, maar de kracht van de voorstelling is juist dat het almaar dóór blijft gaan. Regisseur Marcus Azzini heeft die ziekelijke herhaling van loze kreten heel goed begrepen: op zeker moment word je er doof voor. Niet voor niets hebben de spelers een hysterisch uiterlijk: geschminkt als clowns en gekleed in vloekende pakken. Fopfiguren zijn het eigenlijk en een beter beeld van die groep kun je niet geven, waarmee het eerder confronterend theater was dan een typische Paradevoorstelling op de zomeravond.

Voor het kijkgedeelte snel terug naar Rotterdam voor een rondleiding door Boijmans-baas Sjarel Ex langs de overzichtstentoonstelling van de Britse kunstenaar Paul Noble. Nobson heet het project waaraan Noble nu al bijna twintig jaar werkt: een serie enorme potloodtekeningen die de imaginaire, futuristische en surrealistische stad Nobson Newtown moeten voorstellen. Je weet niét wat je ziet! Tekeningen van dertig vierkante meter of zes meter hoogte met een enorme detaillering. Drieëntwintig stuks (twee waren niet te achterhalen) en voor de liefhebber betekent dat een zomer lang speuren naar alle grappen en grollen die er in het werk verscholen zitten. Liefhebbers van fantasiewerelden of het werk van Crumb (de undergroundtekenaar aan wie Noble schatplichtig is): allemaal naar Boijmans!
Luisteren dan. Een aantal jaren geleden was ik bijkans lyrisch over de vocale heavy metal-groep Van Canto: schitterende a capella-muziek door vijf zangers en een drummer die via slimme vocalen een complete hardrockband nabootsten, inclusief gierende gitaren. Ik vind hun eerste twee CD’s en het live-concert dat ik toen van ze zag nog steeds een hoogtepunt uit de moderne metalgeschiedenis. Maar kennelijk zijn ook vernieuwingen snel aan slijtage onderhevig. Hun derde CD was al een stuk minder, bij de vierde begon de verveling toe te slaan en met de nu verschenen nummer vijf – Dawn of the Brave – ben ik definitief genezen, dat wil zeggen mijn waardering voor Van Canto als creatieve, autonome groep. Eigen composities blijken hun zwakke punt te zijn en dat breekt de band op. Veel van hetzelfde en daar red je het niet mee. Maar als covergroep zijn ze wat mij betreft nog steeds buitengewoon te genieten. “The Final Countdown”, de eighties-hit van Europe, klinkt alsof die gisteren bedacht is en voor “Paranoid”, de hit van Black Sabbath, geldt hetzelfde.

Tenslotte lezen. De Waalse schrijfster Amélie Nothomb werd in 1967 in Japan geboren, waar haar vader de Belgische ambassadeur was. Ze bracht er haar jeugd door, trouwde bijna met een Japanner, maar ging in 1996 terug naar België. Twee jaar geleden besloot ze haar geboorteland nog éénmaal te bezoeken. Ze wist een filmteam van het Franse TV5 te interesseren en schreef een boek over die trip: Nostalgie van het geluk. Nou zou ik dat nooit gelezen hebben als die documentaire niet wat stof deed opwaaien. De beroemde schrijfster Nothomb raakt namelijk in elke scène in tranen en laat haar emoties de vrije loop. Ze rijdt rond langs de plekken van haar jeugd, ontmoet haar oude kinderjuf en zoekt haar ex-verloofde op. Terwijl de camera doordraait, houdt ze het almaar niet droog. Het aardige is: je hoeft er niet eens de documentaire voor te hebben gezien, want het boek volstaat. Een ego-document dat overloopt van emoties en toch redelijk nuchter overkomt. Hoe sterk wordt een mens gestuurd door zijn herinneringen? Een mooie vraag, al zeg ik het zelf.