Belegen grappen funest voor Blauwdruk voor een nog beter leven
Ilja Leonard Pfeiffer koos ervoor om het origineel Design for Living van Noël Coward uit 1933 overboord te gooien: te potsierlijk taalgebruik, oubollige humor en gedateerde thema’s. Op zich is daar veel voor te zeggen, ware het niet dat daar dan wel een verfrissende en geestige bewerking tegenover moet staan. Helaas blijft Blauwdruk voor een nog beter leven steken in de vorige eeuw.
We voeren op: kunstschilder Otto, fotografe Hilde en Leo, regisseur. Waar zij ooit samen in Genua droomden van een carrière in de kunsten, staat hun positie in het huidige kunstenklimaat onder druk en zorgt dat voor de nodige onderlinge spanningen. Zet daar nog de rijke bankier Ernst (tevens broer van Leo) en een egoïstische moeder bij en de onderlinge verschillen zijn voer voor spannende confrontaties. Hoe staat de relatie tussen kunstenaar en samenleving er tegenwoordig voor? Hoe integer kun je nog zijn als kunstenaar en wie is er nu eigenlijk vrijer in zijn denken: de kunstenaar of de zakenman? ~ ~
In de flyer staat dat Blauwdruk voor een nog beter leven een komedie is. Dit wordt echter pas aan het einde van het eerste bedrijf echt merkbaar, als Jeroen Spitzenberger (Leo) vanachter een decorstuk komisch opspringt, terwijl hij al een tijdlang heeft liggen luisteren. Hij is de enige die de komediestijl tot in de finesses beheerst en daarmee de dialogen dragelijk maakt. De verhoudingen misstaan niet in een stuk van John Lanting: Hilde heeft met alle drie de mannen een relatie en – oh hemel – Leo en Otto beginnen ook nog een relatie. Homoseksualiteit in 2014 bestaat uit twee kibbelende mannen, dat u dat weet.
De moeder van Leo en Ernst zou een moeder zijn die, aan de uitbarstingen van Ernst te merken (‘jij bent het mamma, jou wil ik raken, kwetsen’) geen greintje gevoel heeft voor haar zoon. Probleem is alleen dat we dat nergens horen of zien, ze is niet eens een plat personage, ze is opgebouwd uit niets. De dramatische uitbarsting van Hilde aan het einde van het stuk (‘ik wil niets anders dan zekerheden’) is een stijlbreuk met het voorafgaande lichte spel van de anderen. Het roept veel verwarring op: waar hebben we nu al die tijd naar gekeken?
Als Blauwdruk voor een nog beter leven opgevoerd was voordat Halbe Zijlstra zijn hervormingen doorvoerde, zou het misschien soms een lach opgeroepen hebben. Nu is het te laat en de noodzaak voor dit betere leven ver te zoeken.
Julian Maiwald 
