Boeken / Fictie

Opgepast: placebo-effect

recensie: Thomas Blondeau & Roderik Six - De boekendokter

De boekendokter uit de titel is Thomas Blondeau – een bebaarde vernederlandste Belg halverwege zijn thirties – die ten tijde van zijn plotselinge overlijden in 2013 net zijn derde roman had afgeleverd. Vriend en co-auteur Roderik Six selecteerde en bundelde zijn columns.

In zijn boekendokter-columns besprak Blondeau literatuur als geneesmiddel voor veel voorkomende en moeilijk te genezen kwalen. Hij genas de Fyra-reiziger met Agatha Christies Moord in de Orient-express, de gamer met Water van den Bergs De hondenkoning (‘Als u zichzelf toch zo lang alleen kan bezighouden, is het misschien eens goed om aan wat introspectie te doen’) en politieke verliezers met Joubert Pignons Er gebeurde o.a. niets (‘Plotontwikkeling is er nauwelijks, meedogenloos absurdisme des te meer.’).

Columns missen samenhang
Hoe scherp de pen van Blondeau ook is en hoe vaardig hij ook het beste van de Nederlandse en Vlaamse taal verenigt, zijn columns werken het beste waar ze ooit begonnen: als losse columns in plaats van deze bundeling – gepubliceerd met tussenpozen. Hoewel amusant om te lezen zijn Blondeaus pennenvruchten, met maar een halve alinea per onderwerp, nét niks. Een beetje maatschappijkritisch, een beetje grappig, een beetje scherp, een beetje recenserend. Blondeau wekt nieuwsgierigheid en vaker wel dan niet bevatten zijn boekendokter-columns een zeer goed ontwikkeld observatievermogen dat, in combinatie met de uitgebreide literatuurkennis waar hij uit put, je als lezer doet verlangen naar meer. Maar dat meer, dát komt er niet.

L

iteratuur als medicijn
Mensen genezen middels literatuur was een concept waar Blondeau rotsvast in geloofde, zo getuigt zijn laatste boekendokter-column. 

Het is mijn stevige vermoeden dat het lezen van boeken inderdaad mensen hun leven kan verbeteren op een wijze die te vergelijken valt het nemen van medicijnen. Ja, er zit de nodige rommel in het medicijnkastje. Ja, soms is het alleen symptoombestrijding. Ja, er bestaan burgers die nooit naar een pil snakken. En ja, anderen kunnen geen dag zonder hun vaste dosis.

Zelf schreef Blondeau uit ijdelheid, ‘omdat hij iets wilde toevoegen aan wat er al bestond’. Daar is hij in geslaagd want vernieuwend zijn z’n columns absoluut. Het concept van de boekendokter is verfrissend en een mooie nalatenschap. De vraag rijst echter of er niet vooral sprake is van een placebo-effect want voor echte genezing missen zijn stukken diepgang. Voor de literaire patiënt schrijft deze ‘dokter’ voor: Blondeaus columns lezen met mate, in een dosering van 2 à 3 stuks per week.