Wel erg trouw aan oorspronkelijke tekst

Een serre van een groot familiehuis. Kale, besneeuwde bomen. Een stoel met de rug naar het publiek gekeerd. In dit decor viert de oude Panda misschien wel voor de laatste keer zijn verjaardag. Hij zwijgt (vanwege een keeloperatie of vanwege onverwerkte emoties?), zijn tweede vrouw mevrouw Quint praat des te meer. De gasten zijn haar dochter Mia en zoon Frederik (compleet met nieuwe vriendin José), en de kleinkinderen Thomas met zijn vrouw Jeanette en Frederiks zoon Kaspar. Als de verwarde ex-vrouw van Frederik dan ook nog het feest mee wil vieren, zijn alle ingrediënten voor een desastreuze ontknoping daar.

Actuele vragen zonder antwoord
Daar wordt het publiek dan ook op getrakteerd. Het gezelschap probeert zich los te maken van de beknellingen van hun oorlogsverleden. Een sneeuw stelt dwingende vragen. Wie heeft er meer recht op verdriet: degene die in een Jappenkamp hebben gezeten (de familie Quint en Bibi) of de overlevenden van een Duits concentratiekamp (Panda)? Heeft iemand met een oorlogstrauma nog wel kans op een leven waarin hij wordt benaderd zonder medelijden? En hoe gaat de nieuwe generatie om met de pijn van hun (voor-)ouders? Dramatische kwesties die vragen om een actueel antwoord.

Letterlijke vertaling
Willem Jan Otten schreef deze tekst in 1983, ten tijde van het Majdanek-proces. Dat proces bleek ruw om te gaan met de getuigenissen van de mensen uit dit concentratiekamp. Ook Panda heeft in dat kamp gezeten. Tijdens de eerste opvoering van het stuk was de actualiteit dus vanzelf aanwezig. Je kunt je afvragen wat de erfenis van dit stuk is en de noodzaak om het in 2015 op te voeren. Een sneeuw blijft in de regie van Mette Bouhuijs een vrij letterlijke vertaling van de tekst. Zo sneeuwt het bijvoorbeeld vanaf het moment dat de spanningen oplopen en zien we Panda eenzaam in de vrieskou sterven. Geen verrassende keuzes die nieuw licht op de zaak werpen.

Zoeken naar juiste toon
Sommige spelers weten de gelaagdheid van de personages sterk vorm te geven, met Bart Klever als absoluut hoogtepunt. Hij toont Frederiks pijn licht en humoristisch als het kan, zwaar en getroffen als het moet. Geweldig. Andere spelers zoeken nog naar de juiste toon. Dat heeft vooral effect op de onderlinge verhoudingen: een kleinzoon die zijn oma en (stief-)opa zeer direct aanspreekt en een kleindochter die zich opwerpt als beschermer van de familie, is soms moeilijk voor te stellen. Al met al is het prijzenswaardig dat Het Toneel Speelt nadrukkelijk kiest voor het uitvoeren van Nederlands repertoire. Maar toneel dat aanzet tot denken en de pijnlijkheden uit het verleden ook vandaag nog voelbaar maakt vraagt toch om een uitgesprokener en hedendaagser sausje.