Muziek / Album

Opwindende experimenteerdrift

recensie: Björk - Medúlla

.

~

Björk kondigde tijdens de hierboven beschreven openingsceremonie van de Olympische Spelen, met behulp van het nummer Oceania, haar nieuwe album aan. En de geoefende luisteraar zal de langzame stijlveranderingen in het werk van Björk kunnen herkennen. Het wilde en het springerige van de platen Debut en Post is al lang achter de rug en de kunst van het geluid is wat zich plaat na plaat ontwikkelt. De schitterend expressieve stem is nog altijd dezelfde, het bombastische van vroeger is rondom haar weggevallen. Op de ondersteuning van meerdere geluidskunstenaars na, is Medúlla een leeg geheel dat wordt opgevuld met stemmen. Deze buitenissige vorm van minimalisme zorgt voor een vijfenveertig minuten durende trip door het timbre van het menselijke geluid.

Stemmen

De kracht van de plaat zit hem in de manier waarop Björk verschillende stemmen inzet en combineert. De vocalen van Mike Patton, Robert Wyatt (in Submarine), de human beatbox van the Roots, Rahzel (in Oceania) en de a cappella van het Japanse Dokaka werden schitterend bewerkt door mensen als Mark Bell, Valgeir Sigurdsson en de geluidskunstenaars van het Amerikaanse Matmos. Deze bewerkingen worden als achtergrondkoor ingezet, maar nog meer als instrumenten. Ook haar eigen stem bewerkte ze in meerdere toonhoogten dat resulteerde in een schitterende samenzang op het nummer The Pleasure Is All Mine. Bij het nummer Vökuró, waarbij ze zich liet ondersteunen door een IJslands koor, wordt de aandacht vooral getrokken door de klassieke en de gregoriaanse spanning rondom het nummer.

Experiment

Medúlla kent twee echte uitschieters die tevens de vreemde eenden in de bijt zijn. Een van de twee is het hierboven genoemde nummer Oceania. De andere is het prachtig melodieuze en bombastische Who Is It (Carry My Joy On The Left, Carry My Pain On The Right). Deze nummers hebben het karakter van een liedje, terwijl de andere songs op Medúlla van de gangbare songstructuur afstappen en meer een vorm van geluidsexperiment in zich dragen. Naast Oceania en Who Is It zorgen de experimenten met het menselijke geluid ervoor dat het album zelfs door de speakers van de radio heen mysterieus, magisch en opwindend klinkt. De voortdurende onderliggende spanning in de plaat maakt de zoveelste van Björk een opvallende in haar oeuvre.