Film / Films

Saaiheid fraai verbeeld

recensie: Broken Flowers

De film Broken Flowers draait in z’n geheel om Bill Murray. De acteur is bijna de hele film in beeld en hoeft schijnbaar weinig te doen om de kijker op sleeptouw te nemen. Net als in Sofia Coppola’s Lost in Translation (2004) – waar hij een terechte Oscarnominatie voor kreeg – lijkt het wel alsof Bill Murray niet hoeft te acteren om dit voor elkaar te krijgen. Met minimale veranderingen in zijn gezicht kan hij de kijker doen geloven dat hij ook nu weer een tobbende, oude man speelt die alle levenslust is kwijtgeraakt. De acteur is wederom perfect ge(type)cast voor de nieuwe film van Jim Jarmusch.

~

Bill Murray speelt de gepensioneerde Don Johnston, miljonair geworden doordat hij ‘ooit iets met computers deed’. Zijn saaie leven bestaat nu uit het kijken naar oude films en het afspelen van klassieke muziek. Zijn vriendin vlucht uit onvrede het huis uit en zijn neergang lijkt onafwendbaar, totdat er een roze envelop op zijn deurmat valt. De envelop bevat een roze brief, waarin met rode pen staat beschreven dat Don een negentienjarige zoon heeft die nu naar hem op zoek is. De brief is afkomstig van een oude liefde, maar Don heeft geen idee wie dat kan zijn. Met behulp van zijn nieuwsgierige buurman Winston gaat hij achter de afzender aan, met enkele bizarre ontmoetingen tot gevolg. De confrontatie met zijn verleden is pijnlijk; ooit was hij een ware Don Juan en kon hij de vrouwen prikkelen, nu is hij een oude man en relativeert hij alles met een portie gortdroge humor. De melancholie straalt van hem af.

Toegankelijk

Het is een genot om naar Bill Murray te kijken. Zijn vertolking van Don Johnston is het toppunt van minimalistisch acteerwerk. Als hij tijdens een etentje met één van zijn oude liefdes vijf worteltjes aan zijn vork rijgt, blijft hij er even naar staren voordat hij die in zijn mond stopt. Zijn wenkbrauw gaat er eventjes bij omhoog. De kijker weet gelijk wat hij voelt: verveling en ongeloof. Zijn Don Johnston is een outsider, een zwijgzaam figuur tussen allemaal kleurrijke personen op vreemde locaties. Niet nieuw dus voor Bill Murray. Trouwens, ook niet voor Jim Jarmusch. Ontheemding is een thema in bijna al zijn films. Zo voelde Roberto Benigni zich als enige Italiaan tussen allemaal Amerikanen al onthecht in Down by Law (1986) en was Forest Whitaker in Ghost Dog (1999) al helemaal een outcast: hij kon alleen nog maar communiceren met duiven. Broken Flowers is zeker toegankelijker dan deze films, wat vooral komt door de voorspelbaarheid van het verhaal. De zoektocht van Don volgt een clichématige structuur, maar blijft wel boeien doordat de film moeiteloos balanceert tussen komedie en tragiek.

Jim Jarmusch heeft een vakkundige film gemaakt. Met Broken Flowers heeft hij saaiheid heel fraai verbeeld. Dat is, naast de aanwezigheid van Bill Murray, mede te danken aan enkele sterke bijrollen van o.a. Sharon Stone (als één van zijn vroegere vrouwen) en Jeffrey Wright (als Winston). Daarbij zorgt de luchtige Ethiopische muziek ervoor dat je vrolijk de bioscoop verlaat.