Film / Films

Expliciete handelingen in Mexico-City

recensie: Batalla en el cielo

Met zijn tweede film Batalla en el cielo is regisseur Carlos Reygadas definitief toegetreden tot de groep van jonge succesvolle Mexicaanse regisseurs, waartoe ook Alfonso Cuaron (Y tu mamá tambien) en Alejandro González Inárritu (Amores Perros) zich mogen rekenen.

~

Net als zijn veelgeprezen regiedebuut Japón (2002) draaide Reygadas Batalla en el Cielo met een team grotendeels bestaande uit debutanten. Zijn acteurs krijgen van tevoren geen script te lezen. Hij zoekt eigenaardige karakters uit om ze te gebruiken als personages in zijn script. Hoofdpersoon Marcos wordt dus niet gespeeld door Marcos Hernández, hij ís Marcos Hernández. Hetzelfde geldt voor zijn jonge tegenspeelster Anapola Mushkadiz (Ana in de film). Dit levert echte, en dus soms ook lelijke mensen op. Marcos is op het eerste gezicht bijvoorbeeld erg lelijk en hij wordt steeds confronterend vol in beeld gebracht. Op een gegeven moment worden de zweetplekken onder zijn oksel hierdoor een bijna mooie gewaarwording; dat is het moment waarop je begint te kijken naar een mens van vlees en bloed.

Klinische seks

De armoedige Marcos en zijn vrouw ontvoeren een kind in de hoop op losgeld. Maar het kind sterft. Marcos moet zijn schuldgevoel hierover kwijt en doet dat bij de femme fatale Ana. Zij is de dochter van zijn baas, die zich in haar vrije tijd prostitueert voor haar plezier. Marcos verliest langzaamaan de grip op de situatie en keert zich uiteindelijk tot zijn geloof in de hoop op een oplossing.
De openingsscène, waarin de zwaarlijvige Marcos wordt bevredigd door Ana, lijkt een provocatieve film in te leiden. Maar gaandeweg wordt duidelijk dat het Reygadas niet om het shockeren gaat. Als Marcos seks heeft met zijn vrouw is de eerste neiging ook om het hoofd af te wenden. Reygadas laat de handelingen expliciet zien: twee dikke mensen die klinische seks met elkaar hebben. De ongemakkelijkheid verandert echter halverwege de scène in een brok in de keel, omdat je beseft dat je aan het kijken bent naar echte mensen die echt van elkaar houden en hun ongelukkige leven samen vorm proberen te geven, onder andere door veel seks te bedrijven.

Geen greintje hoop

~

Reygadas is een regisseur die zijn publiek vooral laat kijken, luisteren en ervaren, in plaats van denken of verklaren. Dit levert wederom een fascinerende film op. Waar in Japón het Mexicaanse landschap zo’n grote invloed had op de personages, beïnvloedt in Batalla en el cielo de grote stad de personages in hun doen en laten. De stress en depressies die een grote stad als Mexico-City kan ontlokken worden door het schokkerige cameragebruik goed verbeeldt.
De hele film wordt begeleidt door een nogal bombastische soundtrack (van Bach tot militaire parademuziek), die vooral aan het einde van de film, wanneer Marcos zijn zinnen heeft gezet op zijn verlossing, goed tot zijn recht komt. Daarvoor wordt het drama al te dik aangezet, de muziek is er teveel. Vanaf het begin is er geen greintje hoop voor Marcos om op teren, of het moet de genegenheid van zijn vrouw zijn, maar zij laat hem ook vaak genoeg horen en voelen wat ze van hem denkt. De film ontbeert dus elke vorm van humor en geeft weinig hoop mee, maar dat deze film uit het leven gegrepen is, spreekt voor zich. Dit is een film die je vanaf de eerste scène bij de lurven grijpt, om je daarna niet meer los te laten. Batalla en el cielo komt met zijn heftigheid in de buurt van dat andere in Mexico-City gesitueerde meesterwerk Amores Perros (2000). Elke scène telt, elke zin is raak en elke zweetdruppel op Marcos´ voorhoofd klopt.