Film / Achtergrond
special: Deel 1

IFFR 2009

.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6 | DEEL 7 | DEEL 8 | DEEL 9 | Interview Kyung-mook Kim

Inhoud: The Chaser | La frontière de l’aube | JCVD | Slumdog Millionaire | Snow | The Storm | La vie moderne

Effectbejag
The Chaser (Chugyeogja)
Hong-jin Na • Zuid-Korea, 2008

~

Deze vlotte Koreaanse thriller over de jacht op een seriemoordenaar wijkt in bepaalde opzichten iets van zijn talloze recente genrevoorgangers af. Degene die de typisch sardonische schurk opspoort is geen geobsedeerde diender, maar een harde pooier die op zoek gaat naar een van zijn verdwenen hoeren; de regisseur heeft oog voor visuele details; de plot voltrekt zich op een weinig voorspelbare manier; de film heeft gevoel voor humor en er is een aanzet tot een morele dimensie te bespeuren.

Dat laatste maakt de film echter pretentieus: debutant Hong-jin Na wil dat zijn film overtuigt als drama, terwijl hij zich net zo zeer schuldig maakt aan gemakkelijk effectbejag als de makers van ordinairdere moordfilms. Voor het overgrote deel biedt The Chaser namelijk vooral meer van hetzelfde: de benodigde spanning, een ruime dosis wreed geweld en een bijna volledig gebrek aan realisme en geloofwaardigheid. Dat levert twee uur onschuldig vermaak op, maar roept evenzeer vragen op over de beweegredenen van de programmeur van deze film. (Paul Caspers)
Terug naar boven
| Deze film op het IFFR

Pretentieuze liefdesgeschiedenis.
La frontière de l’aube
Phillipe Garrel • Frankrijk, 2008

~

Phillipe Garrel maakte in 2005 grote indruk op het filmfestival van Venetie met Les amants réguliers, zijn visie op de Parijse studentenopstand van 1968. Zijn nieuwste film, La frontière de l’aube, werd geselecteerd voor de competitie in Cannes, maar kan de kracht van zijn voorganger niet evenaren. Zoals zo vaak in films van Garrel, is ook dit keer de hoofdrol weggelegd voor zijn zoon Louis. Hij is de fotograaf François, die de opdracht krijgt de grote filmster Carole Wessman te fotograferen. De vonk slaat al snel over en de twee beginnen een affaire. Het vervolg van de film staat in het teken van hun relatieperikelen, die uiteindelijk fatale gevolgen zullen hebben. Dat klinkt saai en dat is het ook. La frontière de l’aube is, ondanks het feit dat hij zich in het nu afspeelt, een hopeloos gedateerde en pretentieuze film. De keus van Garrel om de film volledig in zwart-wit op te nemen pakt in de beginfase wel redelijk uit als de twee tortelduifjes nog om elkaar heen draaien, maar blijft te veel een technisch trucje dat het verhaal een pretentieuze lading probeert mee te geven die het niet bezit. De enige positieve factor in de film zijn de twee hoofdrolspelers. Louis Garrel en vooral Laura Smet proberen alles om nog wat van het matige scenario te maken, maar slagen daar helaas niet in. (Arman Avsaroglu)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Van Damme verbijstert
JCVD
Mabrouk El Mechri • België/Luxemburg/Frankrijk, 2008

~

In de verrassende metafilm JCVD zien we een aan lager wal geraakte Jean-Claude Van Damme (door de voormalige superster zelf gespeeld): blut, niet in staat een degelijk filmproject van de grond te krijgen, vergeefs proberend de voogdij over zijn dochter te bemachtigen. In een buitenwijk van zijn geboorteplaats Brussel raakt hij bij stom toeval betrokken bij een bankoverval, terwijl iedereen denkt dat hij de dader is. Wat volgt is een poging zijn status als Vlaamse volksheld en zijn in het slop geraakte carrière te parodiëren, in een postmodernistisch opgezette kruising tussen melodrama en bankovervalfilm. Vol tijdsprongen, zelfreflexieve humor en in een zelfbewuste visuele stijl. De film is in details verbazingwekkend subtiel en bevat genoeg slimme vondsten, maar heeft als geheel te weinig in zijn mars om als parodie, drama of experiment te slagen.

Wat de film interessant maakt is Van Damme. De acteur overtuigt volledig, omdat hij niet alleen in de plotlijn, maar ook acteertechnisch zichzelf speelt – of liever gezegd het speelse, openhartige personage dat hij voortdurend in de media en in de recente documentaire Dans la peau de Jean-Claude Van Damme neerzet. De meeste indruk maakt daarbij een minutenlange scène waarin Van Damme plotseling boven de set uit getild wordt en een verbijsterende stream of consciousness oog in oog met de camera op de kijker loslaat. Die scène is voor de film – die meer van zulke niet-functionele gags bevat – niet bijzonder, maar voor Van Dammes prestatie essentieel. Hij overschrijdt hier de grens tussen gevatte zelfspot en vertwijfelde zelfkastijding, en gaat daarmee verder dan een actieheld ooit op het witte doek gedaan heeft. (Paul Caspers)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Escapistische fabel
Slumdog Millionaire
Danny Boyle • VS/VK, 2008

~

Danny Boyles laatste film is een onderhoudende fantasie over een jongeman uit een sloppenwijk van Bombay die een fortuin wint bij de Indiase Lotto Weekend Miljonairs en een onmogelijke liefde nastreeft. Met de roerige geschiedenis van de regio als achtergrond wordt zijn levensverhaal via flashbacks getoond. Deze vertelstructuur houdt de aandacht vast, en Boyle en topcameraman Anthony Dod Mantle vertellen het verhaal met zoveel flair en vaart dat de fundamentele ongeloofwaardigheid ervan niet echt ter zake doet.

Het feit dat de film vaak aan een aantal serieuze onderwerpen raakt, zoals armoede, sektarisch geweld, kinderslavernij, marteling en de gevolgen van modernisering, maar deze geen moment problematiseert, vormt een veel groter euvel. Slumdog Millionaire is een escapistische fabel over ‘ware’ liefde en lotsbestemming die pretendeert meer te zijn, maar omdat Boyle reële problemen onophoudelijk ondergeschikt maakt aan simplistische romantiek, slaagt de film daar allerminst in. De acteurs barsten na een onvermijdelijke happy ending massaal in dans uit, waarmee de regisseur suggereert dat hij zijn film zelf ook niet al te serieus neemt. (Paul Caspers)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Leven na de dood
Snow (Snijeg)
Aida Begiċ • Bosnië en Herzegovina/Frankrijk/Duitsland, 2008

~

De afschuwelijke gevolgen van de etnische zuiveringen onder moslims in Bosnië, tijdens de oorlog in Joegoslavië, worden in het debuut van Aida Begiċ pijnlijk duidelijk. Begiċ concentreert zich in haar film — die de prestigieuze prijs van de Semaine de la critique in Cannes won — niet op de oorlog zelf, maar op de verwoesting die deze achterliet bij de nabestaanden. Snow draait om een groep vrouwen in het kleine Bosnische dorpje Slavno, waar vrijwel alle mannen zijn omgekomen in de oorlog. De vrouwen moeten het hierna zelf zien te redden, iets dat hen niet altijd even gemakkelijk afgaat. Als er op een dag een Servische projectontwikkelaar het dorpje bezoekt en de bewoners wil uitkopen, worden de relaties tussen de vrouwen op de proef gesteld.

Snow registreert een week uit de levens van vrouwen en kinderen die hun man, geliefde of vader zijn verloren. Het leven gaat voor hen door, hoe moeilijk dat ook is. Ondanks haar persoonlijke betrokkenheid bij het onderwerp, is Begiċ er in geslaagd er enige afstand toe te bewaren en niet te verzanden in een overdosis melodrama. Hierdoor spreekt oprechte emotie uit kleine handelingen als het spelen van een naamspelletje en de discussies tussen de vrouwen over het wel of niet verkopen van hun huizen. Dit maakt van Snow, op het ietwat vreemde en abrupte einde na, een opmerkelijk zelfverzekerd en doeltreffend debuut dat een moeilijk onderwerp op ingetogen wijze aan de orde brengt. (Arman Avsaroglu)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Indrukwekkende geschiedenisles
The Storm (Bahoz)
Kazim Öz • Turkije, 2009

~

Als Cemal zijn toegangsexamen voor de universiteit heeft behaald, begint hij aan een lange reis van zijn afgelegen geboortedorp Tunceli naar het drukke Istanbul. Hij kijkt zijn ogen uit maar stort zich ook met fanatisme op zijn economiestudie. Al snel wordt hij benaderd door een groep politiek bewuste studenten die aan zijn afkomst zien dat Cemal net als hij van Koerdische afkomst is. Met veel bravoure trachten ze de Koerdische zaak levend te houden in het onderdrukkende klimaat van begin jaren negentig. Cemal laat het zich aanleunen maar houdt qua betrokkenheid de boot af. Geleidelijk aan komt hij echter toch onder invloed van de beweging te staan en raakt hij steeds meer betrokken bij de Koerdische zaak.

Dit lang uitgesponnen portret van studentenactivisme in het door rechtse partijen beheerste Turkije van vijftien jaar geleden weet de juiste balans te behouden tussen idealisme en hormonale spanningen. Ondanks de vele personages en de gecompliceerde politieke verhoudingen weet regisseur Kazim Öz alles goed af te handelen, tot aan de symbolische overtocht die Cemal in de afsluitende epiloog onderneemt. De plot is af en toe wat schetsmatig, en de manier waarop de studenten elkaar constant met ‘kameraad’ aanspreken lijkt eerder een poging om wat lucht in het verhaal te brengen dan een serieuze weergave van de geschiedenis. Toch is dit een indrukwekkende film van een regisseur die zijn documentaireverleden weet om te zetten in relevante cinema. (Erik Kersten)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Het moderne boerenleven
La vie moderne
Raymond Depardon • Frankrijk, 2008

~

Het idee is bedrieglijk simpel. Neem een camera en ga op bezoek bij een aantal boeren in de Franse Cevennen. Regisseur Raymond Depardon deed het eerder in 2001 (L’approche) en 2005 (Le quotidien) en keert nu terug naar de markante boeren in La vie moderne, de afsluiting van zijn Profils payans-trilogie. De kracht van de films van Depardon ligt in het respect dat hij voor zijn personages heeft. Hij observeert slechts een levensstijl, hij laat het waardeoordeel aan de kijker over. Door de jaren heen heeft hij een band opgebouwd met de boeren, waardoor zij hun dromen en verhalen makkelijker aan hem bloot durven te geven.

In La vie moderne ligt de nadruk op de veranderingen die de moderne tijd voor de boeren met zich meebrengen. Hoewel nooit expliciet benoemd, valt uit de gesprekken tussen hen en Depardon op te maken dat het vak van een boer verandert en moeilijk is opvolgers te vinden voor hun boerderij. Vooral uit de ogen van de 83-jarige Marcel Privat spreekt teleurstelling over deze verandering. Privat heeft zijn leven in dienst gesteld van zijn boerderij en moet nu aanzien dat de volgende generatie het heel anders wil aanpakken. La vie moderne stemt hierdoor weemoedig zonder melodramatisch te worden. Het is een magnifiek portret van een levensstijl die met de jaren verloren dreigt te gaan. (Arman Avsaroglu)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR