Film / Films

Spanjaarden versus Amerikanen

recensie: Vicky Cristina Barcelona

Tijdens de opnames van Vicky Cristina Barcelona hield Woody Allen een openbaar dagboek bij dat in Nederland werd gepubliceerd in Hollands Diep. Daarin klaagde hij dat Javier Bardem zo’n moeite had om zijn tegenspeelsters overtuigend te zoenen. Voor de regisseur zat er niets anders op dan het telkens voor te doen.

~

Typische Woody Allenhumor. In het licht van zijn leeftijd (de regisseur is inmiddels drieënzeventig) moeten de dagboekteksten met de nodige scepsis worden bekeken. Vroeger was hij zowel op de set als daarbuiten een onwaarschijnlijke versierder, maar tegenwoordig laat hij die rol gelukkig aan anderen over. In Vicky Cristina Barcelona is Javier Bardem (No Country for Old Men) de gelukkige. Geen neurotisch Allentypetje, maar een stoere macho met een Spaans gevoel voor romantiek, waarbij de Amerikaanse dames flets afsteken.

Aanstekelijk lichtvoetig geflikfooi
Scarlet Johansson, sinds Match Point Allens muze, speelt Cristina, een Amerikaanse die niet precies weet wat ze wil met haar leven. In ieder geval wil ze geen relatie zoals die van Vicky (Rebecca Hall), die verloofd is met de degelijke, kleurloze Doug. De twee vriendinnen ontmoeten tijdens hun vakantie in Barcelona een charmante Spanjaard. Deze Juan Antonio maakt er geen geheim van dat hij hen allebei wel ziet zitten. Hij blijkt alleen nog niet over zijn ex heen, en zij niet over hem.

~

Vicky Cristina Barcelona is een aanstekelijk lichtvoetige komedie, waarin de voice-over ironisch commentaar geeft op het geflikflooi van de personages. Voor Allen is dat geen ongebruikelijke vorm en het werkt ook deze keer prima. Het vlotte, geloofwaardige scenario voorziet echter nauwelijks in een plot. Dat maakt de film beslist minder sterk dan Allens laatste ècht goede werk (Match Point), maar echt heel belangrijk is het ook niet. Dat komt door de vakantiesfeer die het grootste deel van het verhaal over de film hangt. Barcelona ziet er onwerkelijk romantisch, groen en rustig uit en de acteurs zijn al even aantrekkelijk.

Niet al te serieuze tegenstellingen
Het personage dat een beetje peper in het geheel stopt, is Maria Elena, de ex van Juan Antonio. Penélope Cruz ontving voor deze bijrol een Oscar. Het is waar dat ze de andere acteurs praktisch van het doek speelt, maar ze heeft dan ook veruit de leukste rol. Het cliché van de passionele Spanjaarden tegenover de rationele, neurotische Amerikanen wordt grappig uitgewerkt. Maria Elena en Juan Antonio smachten beurtelings naar elkaar en schelden elkaar vervolgens uit voor rotte vis. Cristina en Vicky proberen zich over te geven aan hun gevoelens, maar kunnen niet stoppen met zichzelf  te analyseren.

~

Ondanks alle romantische verwikkelingen verandert er uiteindelijk weinig, zoals de voice-over in een moment van reflectie opmerkt. De personages blijven worstelen met hun emoties, maar bij de Zuid-Europeanen overwint de passie en bij de Amerikanen de ratio. Dat zou irritant kunnen zijn, ware het niet dat de film zich zelf ook niet al te serieus neemt. Spanjaarden blijven nou eenmaal Spanjaarden en Amerikanen blijven Amerikanen, zegt Allen met een knipoog. En Allen blijft Allen, ook zonder hoofdrol en setromances, maar hopelijk volgende keer wel mèt een sterk plot.