Boeken / Non-fictie

Petite histoire van de Nederlandse blogosfeer

recensie: Frank Meeuwsen - Bloghelden

‘We vonden het wat gortig worden, met een stuk of zeventig weblogs in Nederland’, aldus een van de pioniers van het Nederlandse bloggen, die in 2000 stopte met zijn weblog. Frank Meeuwsen tekende de uitspraak op in Bloghelden, zijn petite histoire van het bloggen. De beginfase van internet, en dus ook van bloggen, ligt niet ver achter ons, maar lijkt nu al een ander tijdperk.

Bloghelden beschrijft de Nederlandse bloggeschiedenis van 1995 tot 2005. Meeuwsen speelde daarin zelf een rol en geldt nog steeds als expert op het gebied van digitale communicatie en online ontwikkelingen. Hij vertelt hoe het bloggen ontstond op de kantoren van internetbedrijven, uit interne doorstuurmails met links naar opmerkelijke websites. Al snel was bloggen niet meer voorbehouden aan internetdeskundigen, maar kon iedereen, van thuisblijfmoeder tot politicus, deelnemen aan het uitdijende ‘ecosysteem van de blogosfeer’.

Persoonlijk
Wat is een blog? Een eenduidige definitie is niet te geven, want blogs zijn even veranderlijk als het internet. Hoe dan ook zijn de met enige regelmaat gepubliceerde, korte stukjes ‘persoonlijk van inhoud en stijl’. In het begin ging het om het in kaart brengen (letterlijk loggen) van het internet, wat toen ook nog min of meer mogelijk was. ‘Persoonlijk’ slaat dan op de selectie van en het commentaar op de verzamelde links. Tegenwoordig is de eerste associatie die met persoonlijke anekdotes en gedachten, met als schrikbeeld de huisvrouw die haar schoonmaaktips en kattenverhalen wereldkundig maakt.

Tussen de ‘linkloggers’ en de ‘lifeloggers’ ligt een heel terrein, dat in dit boek niet echt aan bod komt. Vooral de incrowd die er vanaf het begin bij was komt aan het woord, net als journalisten die hielpen het bloggen groot te maken. Alledaagse bloggers plukken nu de vruchten van hun werk. Wat die onbekende (en ongelezen) schrijvers drijft, komen we niet te weten, terwijl zij inmiddels de bulk van de blogosfeer uitmaken.

Drang naar vernieuwing
De interviews met de pioniers bieden een vermakelijk inkijkje in de bloggeschiedenis. Zij werkten bij internetbedrijven als Planet en konden de hele dag online zitten, iets wat in de jaren negentig uitzonderlijk was. Weet u nog, hoe je in moest bellen op een telefoonlijn om op internet te komen? Uit de interviews spreekt de naïviteit en branie van toen. Ook mooi is de verbazing over hoe groot het allemaal is gegroeid. De groei kwam vooral door de ontwikkeling van blogsoftware. Kennis van html was niet meer nodig voor het bouwen van een website. Meeuwsen legt het helder uit; kennis van html is zeker ook niet nodig bij het lezen van dit boek.

De pioniers van toen spreken ook hun verwachtingen uit over de toekomst. Ze geven aan in de huidige blogosfeer een drang naar vernieuwing te missen. Bloggers zijn niet meer vooruitstrevend. Commerciële blogs nemen het over en niemand ageert daartegen. Toch zijn er ook positieve geluiden. Van de enorme hoeveelheid blogs zet slechts een kleine groep door, maar die is op een (vak)inhoudelijk niveau waardevol. Na de ‘loggers van het web’, de ‘shockloggers’ en de ‘lifeloggers’ liggen de kansen voor de blogosfeer nu bij de kennisbloggers. 

Gratis
Bij het uitermate kleurrijke Bloghelden hoort natuurlijk een website. Daar vind je niet alleen voetnoten bij de tekst, maar ook een gratis tekstversie. Hopelijk is daarin de slordige redactie, die de auteur in zijn inleiding nota bene uitbundig met naam en toenaam prijst, gecorrigeerd. Bloghelden is leuk om te lezen en te bewaren, maar doet je ook beseffen hoe handig internet is. 2005 ligt alweer vijf jaar achter ons. Ik zie nu al uit naar de Bloghelden-editie van 2020.