Eng goed

Een boek over kanker zal niet bepaald op eenieders verlanglijstje staan. En het vooruitzicht door bijna 600 pagina’s vol met deze gruwelijke ziekte te moeten ploeteren, stemt ook niet meteen vrolijk. Het moet echter gezegd: het is de moeite waard. De keizer aller ziektes is een uitermate interessant relaas over een heftige strijd.

Dit boek vertelt het verhaal van de strijd van zowel de geneeskunde als van de mensen die aan deze ziekte lijden. Het is een ongelijke strijd, die al wordt gevoerd zo lang als de mensheid bestaat. Oncoloog Siddhartha Mukherjee schetst in De keizer aller ziektes een beeld van zo’n 4000 jaar oorlog tegen kanker. Met daarin grote veldslagen en kleine achterhoedegevechten. Maar alles met veel oog voor het menselijke aspect: het persoonlijke drama en het individuele leed.

Wetenschapsgeschiedenis

Het boek neemt ons mee door de geschiedenis: vanaf het vroegste bekende geschrift waarin kanker genoemd wordt (een papyrusrol van de Egyptische arts Imhotep) tot aan de huidige stand van zaken. Alle overwinningen, maar ook de nederlagen, van de medische wetenschap passeren de revue. Ook de wetenschappers en artsen die bij deze hoogte- en dieptepunten betrokken zijn geweest krijgen een plekje in dit omvangrijke boekwerk.

Daarmee is De keizer aller ziektes een boek geworden dat wel enige aandacht van de lezer vraagt. Er komen nogal wat namen en jaartallen voorbij. Daarnaast is het onvermijdelijk dat de schrijver regelmatig moet terugvallen op vakjargon. Het is dan ook zijn verdienste dat dit alles niet leidt tot een stoffig wetenschappelijk relaas.

Het individu

Dat het boek niet vervalt in een saaie wetenschappelijke uiteenzetting over genen, chromosomen en eiwitten (die wel degelijk allemaal aan bod komen), zit hem in het persoonlijke element dat Mukherjee in deze zogenoemde biografie heeft gestopt. Als oncoloog heeft hij zelf de nodige ervaring met de diverse verschijningsvormen van kanker. Aan de hand van de verhalen achter diverse van zijn patiënten neemt hij de lezer mee in de wereld van de kanker.

Daarmee laat hij niet alleen de medische kant van kanker zien, maar ook de menselijke aspecten van deze ziekte. Hij toont het leed dat met de ziekte gepaard gaat, maar ook de strijdvaardigheid en de moed van het individu achter dit leed. Daarnaast is de auteur ook nog eens een begenadigd schrijver, die de lezer weet te boeien en ontroeren. De keizer aller ziektes is het werk van een arts met zowel liefde voor zijn vak als compassie voor zijn patiënten.

Draaglijk

Door de combinatie van wetenschap en gevoel, vakmanschap en empathie is De keizer aller ziektes een uniek boek geworden. Een boek dat inzicht verschaft in de medische wetenschap en hoe die zich heeft ontwikkeld door de eeuwen heen. Maar ook een boek dat aantoont dat deze wetenschap niet op een eilandje thuishoort, maar midden in de samenleving hoort te opereren. Alleen dan kan die wetenschap bijdragen aan het draaglijk maken van een ondraaglijke ziekte. Gelukkig zijn er mensen als Mukherjee die hierin een belangrijke rol kunnen spelen.