Boeken / Fictie

Een echte Welagen

recensie: Robbert Welagen - Porta Romana

Een roman van Robbert Welagen lezen is als het eten van een prachtige vis. Iedere zin lijkt gefileerd te zijn met het fijnste mes, de woorden glijden soepeltjes naar binnen. Hier en daar heeft de schrijver echter bewust een klein graatje laten zitten.

Porta Romana is Welagens vierde roman, en wie zijn werk kent weet wat hij kan verwachten. Korte, verstilde romans vol leegstaande, oude huizen en hol klinkende trappenhuizen. Na de kalme, zomerse novelles Lipari en Philippes middagen, volgde Verre vrienden, waaraan voor het eerst een paar spanningsverhogende elementen waren toegevoegd. En altijd weer die broeierige hitte die als een deken over de verhalen ligt en de gebeurtenissen zich in slow motion laat voltrekken. Iedere roman wordt onder regie van Robbert Welagen een oude, Franse film noir, waarin de stiltes zeggen wat woorden ongenoemd laten.

Privédetective met paranoia
In Porta Romana is Emilio Lastrucci, een man van middelbare leeftijd, op zoek naar zijn verleden, nadat hij na een nogal bizar misdrijf zijn geheugen is verloren. Dat geheugen probeert hij op te frissen door terug te keren naar het decor van zijn jeugd, Florence. Daar probeert hij als een privédetective zijn eigen leven te reconstrueren om zijn toekomst zin te kunnen geven. Zijn zoektocht verloopt moeizaam, zijn jongensjaren komen in onsamenhangende flarden aan zijn geestesoog voorbij, maar een coherent idee van wie hij was, is of zal zijn krijgt Lastrucci niet. Zijn wandelingen door Florence worden bemoeilijkt door de mysterieuze auto die hem lijkt te volgen. Of is die paranoia slechts een gevolg van zijn door elkaar gehusselde brein?

Ook in zijn vierde roman (wederom fraai uitgegeven, al blijven Welagens eerste twee onmiskenbaar mooier ogen in de kast) legt Welagen een enorme beheersing aan de dag. Het goed geconstrueerde verhaal blijft tot het einde toe suggestief en boeiend, en de korte, doeltreffende zinnen houden goede tred met die suggestie. De stijl is schijnbaar eenvoudig, maar er staat niet alleen nergens een woord te veel, er staat er ook nergens een te weinig.

Keurmerk
Het gegeven van een man die als het ware op de tast bezig is zijn leven terug te nemen past uitstekend bij de uiterst secure, beschrijvende stijl van de auteur, die zijn woorden weegt als een kruidenier zijn waren. Het is het ritme dat hoort bij de hoofdpersoon, die als een tabula rasa door Florence loopt. De straten, de huizen, de pleintjes waar hij als kind eindeloos rondjes in de draaimolen draaide, maar die hij beziet met de ogen van iemand die alles voor het eerst meemaakt.

Er zijn oplevingen, er komen flitsen en schimmen uit het verleden terug, maar de kans dat het ooit nog helemaal goed komt met Lastrucci lijkt gedurende de roman klein. Tot hij de kans krijgt definitief terug te keren naar wie hij geweest moet zijn. Het is weer zo’n typisch Welagen–motief dat hem uiteindelijk terugzuigt naar vroeger.

Porta Romana vertoont de eerste tekenen van een ontwikkeling van Welagen in de richting van een ambitieuzere, grotere roman. Het kabbelende, plotloze uit zijn eerste boeken is ingeruild voor een stevig fundament. De actie is er ook, al speelt die zich voorlopig nog altijd vaak buiten beeld af. Dat maakt ook Welagens vierde tot een echte Welagen. En dat is inmiddels een kwaliteitskeurmerk.