Verslavende literatuur

Stuart Evers is onder andere voormalig boekenverkoper en met dit debuut zou hij in dat werkveld geen enkel probleem hebben gehad. Dit boek verkoopt zichzelf. De bundel bevat tien verhalen en alle tien zijn van hoge kwaliteit. Dit zijn verhalen van premium A class, om maar even in de sigarettenterminologie te blijven.

Heldere verlangens met vraagtekens

Zoals de titel van het boek al doet vermoeden, is er in elk verhaal wel een rol voor de sigaret weggelegd. Maar hoewel er het nodige wordt gerookt in het boek is dit niet de rode draad die de verhalen onderling verbindt. Dat is verandering. De personages staan allemaal op een keerpunt in hun leven. Dat kan een scheiding zijn, of een geboorte, maar ook de naderende dood.

De keerpunten worden gekenmerkt door verlangens en weemoed naar andere (verleden) tijden. Die leiden op hun beurt weer tot fysieke en innerlijke zoektochten naar verloren en/of ongekende personen en gebeurtenissen. Dat klinkt misschien vaag, maar Evers weet dit glashelder te formuleren. Waarna dat heldere proza uiteindelijk de lezer met vele vragen achterlaat.

Linda en het meesleuren naar het eind

Zo maken we in het verhaal ‘Het lijkt allemaal zo ver weg, hier’ kennis met Linda. Linda heeft een verleden dat nergens specifiek wordt uitgewerkt. De auteur stuurt je behendig langs de contouren van dat verleden zonder het ooit specifiek te onthullen. Op basis van die contouren vorm je jezelf echter wel een beeld en raak je betrokken bij Linda. Als de gebeurtenissen zich vervolgens in een dramatische richting spoeden blijf je vertwijfeld en radeloos achter: ‘Wat gaat er verder met Linda gebeuren?’, ‘Komt het goed  of stort ze in?’, ‘Hoe zal de toekomst zich verder ontwikkelen?’

Allemaal vragen die door je hoofd spoken. En even is het jammer dat je Linda alleen moet laten om je op het volgende verhaal te storten. Maar de schrijver heeft je binnen één pagina weer een ander leven ingetrokken en sleurt je opnieuw richting het onvermijdelijke punt van afscheid nemen. Stuart Evers laat je geen moment los en je laat je dat graag gebeuren. Dit is vervoerende fictie op zijn best.

Onder de grote schrijvers van het korte verhaal

De laatste sigaret is zo’n bundel korte verhalen die de zucht naar romans even doet vergeten. Waarom een langer verhaal lezen als alles even zo krachtig verteld kan worden in de korte versie? Het korte verhaal brengt de kunst van het weglaten – schrijven is immers schrappen – in de praktijk. De verhalen van Stuart Evers kunnen zich wat dat betreft meten met die van mannen als Dahl en Poe.

Deze lofzang had dan ook zeker twee keer zo lang kunnen worden, maar daarmee zou de schrijver geweld aangedaan worden. Kort en bondig kunnen we eigenlijk maar één ding zeggen over De laatste sigaret: LEZEN! (Waar wacht je nog op?)