Boeken / Fictie

Niets verhullende leegte

recensie: Kyung-sook Shin (vert. Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap) - Waar is onze moeder

.

‘Je weet pas wat je mist als het er niet meer is.’ Wijze woorden die pijnlijk geïllustreerd worden in de roman Waar is onze moeder van Kyung-sook Shin.

Als So-nyo opeens verdwijnt op een metrostation in Seoel is haar familie radeloos. Haar man en kinderen proberen uit alle macht haar te vinden. Het blijkt al snel niet alleen een fysieke zoektocht te worden naar een vermiste vrouw en moeder.

Een zoektocht naar de leegte

Het wordt ook een speurtocht naar de persoon áchter de façade van echtgenote en opvoeder. Wie was deze vrouw eigenlijk precies? Al snel blijkt het gezin bijzonder weinig te weten van hun verdwenen levensgezel. Waar is onze moeder is daarmee ook een zoektocht naar verloren momenten, gemiste kansen en onuitgesproken liefde.

De leegte die So-nyo achterlaat, onthult de leegte tijdens haar aanwezigheid. Het verhaal van de zoektocht naar haar wordt achtereenvolgens verteld door haar dochter, haar zoon, haar man en uiteindelijk haarzelf. Net zoals haar verdwijning een mysterie is, is haar leven dat ook voor haar familieleden. Het wordt pijnlijk duidelijk dat we dagelijks met iemand kunnen omgaan, zonder diegene echt te kennen.

Onuitgesproken moederliefde

Niet de verdwijning van So-nyo is het beklemmende element van deze roman, maar juist de alledaagsheid van langs elkaar heen communicerende familieleden. Pas als de moeder en echtgenote verdwenen is, beseffen de achterblijvers hoeveel ze voor hen betekende en hoe weinig aandacht ze aan haar schonken.

De omslag vermeldt: ‘Na het lezen ervan zal je nooit meer hetzelfde over je moeder denken.’ Daar is geen woord van gelogen. Hoe vaak heb je niet de gelegenheid om je liefde voor je moeder kenbaar te maken laten liggen? Hoeveel woorden blijven voor altijd onuitgesproken? Dat is de ware mistroostigheid achter de verdwijning van So-nyo: het naast elkaar leven zonder sámen te leven.

Praatjes vullen wel degelijk gaatjes

Waar is onze moeder is een verhelderende roman over liefde binnen een gezin. Maar vooral het gebrek aan uiting van die liefde. Het is een pleidooi voor waardering voor je medemens en een roep om communicatie. Voor je het weet is de kans je te uiten verkeken en blijf je achter met een knagende leegte. Een leegte die tenslotte nooit meer opgevuld kan worden en daardoor alleen maar groter wordt.

Aangezien de roman zich afspeelt in Zuid-Korea, waar ook de schrijfster is opgegroeid, is het verhaal doordrenkt met Koreaanse cultuur en sfeer. Dat dit verhaal na vertaling overeind blijft in onze westerse wereld, met zijn eigen denkbeelden en waarden, is de verdienste van de schrijfster (en vertalers). Ongeacht je herkomst of afkomst: Waar is onze moeder is een aangrijpend verhaal over verwantschap, liefde en stilzwijgen. Een boek dat even de leegte in je dagelijkse bestaan weet op te vullen.