Boeken / Fictie

Als liefde een obsessie is

recensie: Hélène Grémillon (vert. Saskia Taggenbrock) - De vertrouweling

.

Amper vier dagen nadat Camille haar heeft verteld dat ze oma wordt, verliest ze haar moeder in een crash. Een serie ongebruikelijke condoleancebrieven voert haar daarna mee naar de levens van twee jonge vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De brieven verwarren Camille uiteraard nogal. Aanvankelijk vermoedt ze dat er sprake is van een vergissing, maar de brieven blijven maar komen en er bestaat geen andere Camille Werner aan wie ze geadresseerd zouden kunnen zijn. Wellicht dan een slinkse truc van een veronachtzaamde auteur die op deze wijze zijn boek onder haar aandacht wil brengen? Camille werkt namelijk voor een uitgeverij. Maar ook dit spoor loopt dood.

Vanaf het begin ligt het er in deze charmante roman nogal dik bovenop dat de brieven geen vergissing of literair manuscript zijn. De mysterieuze Louis wil Camille de waarheid over haar moeder vertellen. Die waarheid laat zich gemakkelijk raden. Een en ander heeft te maken met twee vrouwen van wie de één geen kinderen kan krijgen en de ander denkt ze niet te willen.

Grémillons verdienste bestaat er dan ook niet uit dat zij een geweldig spannend boek geschreven heeft. Hoewel het plot zich op het laatst toch nog verrassend ontvouwt, zullen de meeste lezers al ver voordat Camille de waarheid vermoedt, weten hoe de vork in de steel zit. Wel ontroert de knap beschreven relatie tussen Annie en haar tegenspeelster ‘Madame M.’.

Hoever liefde kan gaan
Annie en Madame M. zijn beiden buitenbeentjes. Door haar zwakke gezondheid en creatieve aard heeft Annie weinig vrienden in de dorpsgemeenschap. Madame M is een rijke nieuwkomer die met haar man het lokale landhuis bewoont. Althans, zij woont er. Meneer M. is als journalist meestal elders te vinden. Het eenzame meisje en de slechts iets oudere Madame vinden in elkaar een vertrouwelinge.

Die relatie verzuurt wanneer Annie zich impulsief als draagmoeder aanbiedt. Eigenlijk verwacht ze niet dat haar vriendin dit aanbod serieus neemt. Ook dier echtgenoot werpt tot haar verbazing geen barrière op. Het noodlottige besluit is gevallen en geen van drieën kan of wil een einde maken aan de bizarre driehoeksverhouding die ervan het resultaat is.

Grémillon schetst de verstikkende atmosfeer waarin Annie en Madame M. gevangen zitten op weergaloze wijze. Door halverwege het boek van perspectief te wisselen slaagt ze erin om sympathie voor beiden op te wekken. Vooral in het geval van Madame M. is dit knap. Deze ontpopt zich als een serpent van de eerste orde. Desalniettemin beschrijft Grémillon treffend hoe haar diepe lijden aan de onvervulde kinderwens kon leiden tot haar steeds tiranniekere daden. Uiteindelijk vertellen beide vrouwen een schokkend en ontroerend verhaal over hoever de liefde kan gaan.