Film / Films

Romantische gekte in Carreys hoofd

recensie: Eternal Sunshine of the Spotless Mind

.

~

In Eternal Sunshine of the Spotless Mind zien we hoe Joels hart uiteengerukt wordt wanneer hij erachter komt dat Clementine alle herinneringen aan hem en hun stukgelopen relatie heeft later wissen door Lacuna Inc., een bedrijf dat gespecialiseerd is in het laten verdwijnen van nare herinneringen. In een vlaag van woede en verdriet besluit Joel om ook een behandeling te ondergaan en zo het verdriet van hun kapotgelopen relatie niet meer met zich mee te hoeven dragen. Wanneer hij zich halverwege de behandeling, in een soort slaap, bedenkt en Clementine toch niet kwijt wil, wordt hij gedwongen om duistere plekjes in zijn geheugen te zoeken waar hij Clementine kan behouden. Dit resulteert in een geniaal gefilmd surrealistisch spelletje verstoppertje in het hoofd van Joel.

Schot in de roos

Slecht één hoofd in Hollywood is zo verwrongen en creatief dat het zo’n script kan produceren: Charlie Kaufman. Eerder was hij al verantwoordelijk voor de vervreemdende scripts van Being John Malkovich en Adaptation. Ditmaal werkte hij samen met regisseur Michel Gondry, die met videoclips van Daft Punk, White Stripes en The Chemical Brothers ook al bewees over de nodige (visuele) creativiteit te beschikken. In tegenstelling tot hun vorige gezamenlijke product, Human Nature, die niet erg veel indruk maakte, is dit een schot in de roos. De heren hebben werkelijk een prachtige film gemaakt, zowel narratief als visueel.

~

Naast dit duo verdient Jim Carrey alle eer. Om eerlijk te zijn vond ik Carrey vroeger met afstand de meest verschrikkelijke en irritante acteur die ik ooit op het witte doek gezien had. Na het zien van The Truman Show en nu Eternal Sunshine of the Spotless Mind is het me duidelijk dat dat gevoel niet zozeer door het acteerwerk van Carrey komt, maar door het soort films waarin hij speelde. Zijn komedies zijn uiterst vervelend, maar elke keer als hij in een dramatische rol speelt, haalt hij het beste in zichzelf naar boven.

Eerlijk is eerlijk, hij speelt echt formidabel. Geen moment zie je Carrey: je ziet Joel tot in het kleinste detail. Hij degradeert alle andere acteurs tot figuranten, terwijl dat toch niet de minste zijn (Mark Ruffalo, Elijah Wood, Kirsten Dunst). Alleen de fris ogende en spelende Kate Winslet biedt hem enig tegenwicht waardoor de film in balans blijft. Ze spelen zo natuurlijk dat hun liefde geen seconde te zoet of sentimenteel is maar zo puur en kwetsbaar overkomt dat je ondanks het hoge surrealistische gehalte van het verhaal ervan overtuigd bent dat het geen film is. Het voelt alsof het echt gebeurt, ter plekke, en dat je een gelukkige toeschouwer bent van iets wat zo natuurlijk is dat het niet verzonnen kan zijn.

Behoudend

Met de Oscarnominaties van komend najaar in vooruitzicht, zal het mij niet verbazen wanneer er enkele nominaties binnengesleept zullen worden (Beste Script, Beste Mannelijke Hoofdrol). Wanneer de Acadamy zo behoudend zal stemmen als altijd, zal The Terminal er wel met de meeste prijzen vandoor gaan. Maar zelfs wanneer dat zou gebeuren, zal ik me Eternal Sunshine of the Spotless Mind altijd blijven herinneren als een meesterwerk dat originaliteit op een meeslepende wijze met romantiek combineert. Daar kan zelfs een behandeling van Lacuna Inc. niets aan veranderen.