Muziek / Album

Liefde, seks en politiek volgens Springsteen

recensie: Bruce Springsteen - Devils & Dust

Vraag: welk IJslands, Amerikaans of zelfs Duits groepje is momenteel de hype van het jaar? Moeilijkere vraag: welke drie groepen werden twee weken, of zelfs twee maanden geleden met diezelfde titel gekroond? Geen idee? Geen punt; wat moeten we ook met al die modieuze jongelingen die nog altijd de jaren tachtig als de meest interessante era uit de popgeschiedenis beschouwen? Al die frisse net-niet-coverbands gaan toch maar hooguit één festivalseizoen mee. Aardiger om te volgen zijn dan de oude bands die zich al decennia lang los van welke hype dan ook ontwikkelen; oude zangers als David Bowie, Elvis Costello, Johnny Cash en Nick Cave die zichzelf opnieuw ontdekken. In dat rijtje past zo langzamerhand ook Bruce Springsteen, die met Devils & Dust, zijn dertiende studioplaat, een prachtig singer-songwriter album aflevert.

Groot geworden in de jaren tachtig zou Springsteen zo een succesvolle gimmick van zichzelf kunnen maken: zijn stoere-rock-imago met houthakkersbloes, zakdoek om het hoofd en gitaar in de aanslag is in het verleden veel en succesvol overgenomen en geparodieerd. Sinds zijn prachtige, al weer tien jaar oude, verrassing The Ghost of Tom Joad lijkt de Amerikaan echter weinig meer met dat succesvolle verleden te maken willen hebben. Rockende live-opnames met zijn E Street Band zijn nog wel op plaat en dvd uitgebracht maar als het om studio-albums gaat volgde Springsteen zijn muze. Scheurende gitaren zijn er op de jongste albums niet meer: tegenwoordig doet de oude rocker het met de dobro (slidegitaar), mondharmonica en mooie arrangementen. En op Devils & Dust is die ommezwaai nog verder doorgevoerd dan op de voorgangers: nooit eerder was Springsteen zo akoestisch.

Politiek

Niet veranderd of afgenomen is Springsteens engagement: het begon begin jaren tachtig allemaal met Born in the U.S.A. en die betrokkenheid zette zich in een rechte lijn door tot de afgelopen verkiezingen, waar hij (weinig succesvol, zo zou blijken) zong tegen Bush. Inhoudelijk start Devils & Dust meteen in deze traditie. Het openings- en titelnummer verwijst rechtstreeks naar de oorlog in Irak: Springsteen zingt over een strijd waarin wordt gemoord uit naam van het geloof. “I got God on my side / I’m just trying to survive.”

Ook het laatste nummer van de plaat, Matamores Banks, is sterk politiek en sociaal geïnspireerd. Terwijl Amerikanen uit het hele land naar het Zuiden trekken om in vrijwillige burgerwachten de grenzen met Mexico te ‘bewaken’, zingt Springsteen over het leed van een illegale immigrant die zijn gevaarlijke trip niet overleeft. De Mexicanen trekken dagen door bloedhete zandvlaktes, hopend op een beter leven, maar veelal eindigend in de uitputtingsdood. Dat is niet hoe het moet, meent Springsteen.

Liefde

Een puur politiek album is Devils & Dust echter niet: tussen dit geëngageerde begin- en eindpunt komen ook vele andere thema’s aan bod. Liefde is daarin zeker een belangrijk onderwerp voor Springsteen, wat in Reno het mooist tot uiting komt. Dit is een liefdesliedje dat zich afspeelt in een peeskamertje. Springsteens gedachten zijn echter niet bij het hoertje, maar bij Maria, de vrouw van wie hij houdt. Het nummer beschrijft iedere handeling en ieder woord van de prostituee, het expliciete zeker niet schuwend. Hoewel het meisje duidelijk haar best doet kan ze Springsteen maar weinig bekoren: “She poured me another whiskey, said, ‘Here’s to the best you ever had.’ We laughed and made a toast. It wasn’t the best I ever had, not even close.”

Liefde, seks, politiek, geloof en wanhoop: Devils & Dust is een plaat waarop alle thema’s uit Springsteens carrière op een intieme manier opnieuw bezongen worden. Hippe bliepjes of retrotrucjes heeft de oude rocker niet nodig: uit alles blijkt dat Springsteen heeft geleefd, en dat is voldoende.

Live zal het ongetwijfeld ook prachtig zijn, maar de hele Europese tour is al uitverkocht. Er is echter een sprankje hoop: 19 juni speelt Springsteen in Ahoy’, maar 17 en 18 juni heeft hij nog niets staan. Een extra optreden is dus zeker niet uitgesloten.