Boeken / Fictie

Verhaal in verhaal in verhaal…

recensie: Huub Beurskens - Albinoziel

Huub Beurskens is een specialist op het gebied van het geschreven woord. Hij studeerde aan de kunstacademie in Tilburg en heeft tijdschriften geredigeerd, verhalen geschreven, boeken vertaald en veel poëzie gepubliceerd. Met zijn nieuwste roman Albinoziel lijkt hij deze veelzijdigheid op een nieuwe manier tot uiting te willen laten komen. Albinoziel is een poëtische roman vol diepe gedachten, en om het de lezer iets moeilijker te maken wordt ook nog eens uitvoerig gebruik gemaakt van het Droste-effect.

Een kunsthistoricus krijgt op een dag een telefoontje van zijn moeder, die hem vertelt dat hij gezocht wordt door een verre nicht. Wanneer hij de vrouw in kwestie over de telefoon te pakken krijgt, begint ze over een manuscript van háár moeder, een dame die op vierenzeventigjarige leeftijd in Zwitserland overleed. De kunstkenner wordt gevraagd om naar Zwitserland te reizen, het manuscript (genaamd Tedere albinoziel) te lezen en zijn oordeel te vellen. Alleen al voor dit reisje is de vrouw bereid flink te betalen. Omdat dit aanbod té goed klinkt om waar te zijn, wordt de ik-persoon al snel wantrouwig. Iemand lijkt zich achter het manuscript te verschuilen, maar om erachter te komen hoe de vork in de steel zit zal hij toch echt naar Zwitserland moeten gaan.

Poezie in roman

~

Een persoon die centraal staat in het manuscript in de roman is Leonard Liebezeit. Leonard is een persoon die een uitmuntend gevoel voor taal heeft en zich bovenal erg goed kan uitdrukken. Handig, wanneer je met je wijsheid wilt pronken:

En hij had Christian een tegenvraag gesteld. ‘Over wat is het altijd al in de literatuur gegaan?’ Christian voelde zich overvallen door die vraag, wist zo gauw geen antwoord. ‘Over geboorte, dood, liefde,’ had Liebezeit toen zelf gezegd. En hij had namen genoemd van onder meer Homerus, Ovidius, van Provençaalse troubadours en Dante. ‘En denk je, Christian, dat daar werkelijk nog iets nieuws aan toe te voegen is?’ Opnieuw had Christian een antwoord schuldig moeten blijven.

Middels Albinoziel lijkt Beurskens een filosofische gedachte (die hem al tijden dwarszit) te willen concretiseren. Hij stelt dat sommige liefdes onmogelijk zijn door tijd; tijd kan het enige zijn dat tussen jou en eeuwige liefde in staat. Beurkens gaat er dus vanuit dat sommige mensen een eeuw te vroeg of te laat geboren zijn en daardoor nooit hun eeuwige liefde in hun armen zullen kunnen sluiten. Met behulp van deze gedachte creëert Beurkens een zwaarmoedige wereld waarin elke windvlaag meer dan een windvlaag is.

Zwaar

Dat Huub Beurskens in zijn leven veel met gedichten bezig is geweest, is na het lezen van Albinoziel meer dan duidelijk. Elk woord is een metafoor, net als de zin waar de metafoor in staat. Beurkens lijkt door symboliek en beeldspraak zijn filosofie te benadrukken, al heeft dit dikwijls een averechts effect. Albinoziel is dan ook lang niet altijd even duidelijk en de toelichtingen die de lezer na het manuscript Tedere Albinoziel krijgt, zijn van zeer groot belang. De roman is filosofisch, poëtisch en, mede door het veelvuldig gebruik van het Droste-effect, soms onduidelijk.