Boeken / Fictie

De herinnering als mooi verhaal

recensie: Allemaal gelogen

Reisverhalen zijn niet de mooiste verhalen die er zijn. Vaak worden ze neergepend door mensen met meer verstand van verre landen dan van mooie woorden. Maar wanneer F. Springer zijn verhalen vertelt moet je luisteren. Hier schrijft iemand die weet hoe een woord te kiezen. En met de bijgeleverde cd moet je er wel naar luisteren.

~

Onder het pesudoniem F. Springer schrijft Carel Jan Schneider verhalen over verre landen. Zijn hoofdpersonen zijn allemaal diplomaten of andere regeringsfunctionarissen. Allemaal wonen ze in Angola, Bangkok of Nieuw-Guinea, en allemaal hebben ze iets onmiskenbaar gelatens. ,,Ach, je weet hoe het is met die hitte en de regering hier,” lijkt elke blondbleke, magere man in hemdsmouwen te zeggen. Je zorgen worden weggewuifd, en tegelijkertijd is nergens zoveel tijd en plaats voor zorgen als op een warm en vochtig bed in de tropen.

Allemaal gelogen bevat een verzameling verhalen en gedichten die nog nooit in boekvorm verschenen. Zijn debuutverhaal Een eskimo op het dak, gedichten, herinnneringen en ook de novelle Bangkok, een elegie. Een bonte verzameling, waarin telkens een stem opklinkt: die van opa, die bedaard vertelt.

Het gaat in Allemaal gelogen niet om wat er gebeurt in die verhalen. Weinig spanning zit erin, soms een amicaal grapje met de collegae, soms een klein plot dat al mijlenver voor het einde duidelijk is. Het gaat Springer om de sfeer, en vooral om bijna vergeten herinneringen die hem even doen terugkeren naar precies die dag, dat huis, dat land. Hij doet het meesterlijk. Wanneer hij vertelt over de mistige heuveltop op Sao Tomé zie je hem in een klamme hotelkamer depressieve literatuur lezen. F. Springer is een opa waar je geduldig naar luistert. Jammer dat Liesbeth Dolk, de Springerkenner die het boek heeft samengesteld, telkens vrolijk de titel van het komende stuk in je oor schreeuwt.

~

Bij het boek zit een cd waarop Springer een selectie van zijn stukken voorleest. Zijn debuut uit 1958 over schooljongens en -meisjes komt overgewaaid uit die tijd naar het heden. Hetzelfde geldt voor zijn jeugd in Indië, waar hij gedichten over heeft geschreven. Een klein uurtje duurt de cd, en de losse verhalen in Allemaal Gelogen zijn ook niet te lang. Maar ze nemen je mee naar langvervlogen tijden. Op sommige momenten wens ik dat ik in de jaren dertig geboren was en het allemaal zelf had mogen meemaken.