Boeken / Fictie

Lange halen snel thuis

recensie: De klopgeest

Komrij mag dan Dichter des Vaderlands heten, zijn nieuwe roman De klopgeest is een flop. Dat is het unanieme oordeel van de gevestigde Nederlandse critici. Zeeman zou zich afvragen waar de noodzaak van dit boek ligt, Arjan Peters ziet Komrij met de slaapmuts opzitten en schrijven bij kaarslicht, “zo sloom wordt het potentiële conflict uitgewerkt”. Er blijft op voorhand al niet veel meer over van De klopgeest.

~

Wie van elke staccato zin een alinea weet te maken heeft al gauw een boek van het formaat van een roman. Komrij laat bewuste stiltes vallen tussen de korte zinnetjes die de gedachten van hoofdpersoon Hector weergeven. Hector is een nadenkend figuur. Hij denkt in afgeronde, korte zinnetjes, en zwijgt tussendoor veel om weer nieuwe zinnetjes te bedenken. Dat klinkt alsof De klopgeest een moeizaam verhaal is, maar die uitwerking heeft het staccato proza nu juist weer niet. Binnen de kortste keren is het boek van kaft tot kaft gelezen.

Lui en traag

~

Het verhaal van de dandy Hector begint traag. Eind negentiende eeuw presenteert Hector zichzelf als medium, iemand die met geesten communiceert en aan hypnose doet. Zijn levenskunst is overal van te genieten, de eeuwige toeschouwer te zijn die met een glimlach om de lippen aan de zijlijn staat. Maar wanneer er tijdens een van zijn seances bij een rijke familie wordt ingebroken, lijkt er aan dat luie leventje een einde te komen.

Even wordt De klopgeest opgeschrikt door een vleugje spanning, als Hector in een obscuur kamertje een deel van de gestolen goederen terugvindt. Maar Komrij hecht de draad niet af. Voorbij de laatste bladzijde mogen we nog altijd raden naar wie het gedaan heeft. Net zoals we mogen raden naar het nut van die diefstal voor de voortgang van het verhaal. Wat wil Komrij duidelijk maken aan zijn lezer?

Schande

Een beschouwing op het negentiende-eeuwse gevoel wellicht. Een weemoedig terugdenken aan die tijd van pruiken en koetsen en wereldhervormers. Komrij voelt zich thuis in die tijd, zoveel is duidelijk. Maar waarom hij daar een roman over schrijft die niemand kan boeien, blijft een raadsel. De klopgeest leidt helemaal nergens toe. Schande, voor iemand van het kaliber van Komrij. En schande voor de uitgever, die dit keer alleen op de grote naam is afgegaan. Papierverspilling.