Wat Hij wil of wat jij wilt?

Wat wil God? Iedereen denkt daar anders over, zeker als het neerkomt op de kwestie wat God van jóu wil. In Zo God het wil van Niccolò Ammaniti hebben de personages allemaal hun eigen relatie met de Allerhoogste en laten ze zich leiden door wat zij denken dat Hij van hen vraagt. En dat is vooral: misdaden plegen. Zij willen de pinautomaat niet kraken, zij willen niet verkrachten of moorden, maar het moet, want het is de wil van God.

Alles is voor de personages in Zo God het wil verklaarbaar en begrijpelijk, als je maar, net als hen, inziet dat God het zo heeft gewild. De enige die zichzelf verantwoordelijk acht voor zijn daden, is Christiano. Hij is degene die op het allerlaatste moment probeert te redden wat er nog te redden valt, nadat Gods duistere wil zijn leven onherroepelijk heeft veranderd.

FamiliebandHoewel de echte hoofdpersoon van het boek Christiano Zena is, spelen veel figuren uit het dorp eigenlijk een hoofdrol: vader Rino, diens vrienden Danilo en Vier Kazen, de maatschappelijk werker Beppe, de arts Enrico Brolli, maar ook de twee meisjes Esmeralda en Fabiana uit Christiano’s klas en zelfs de zomaar toevallig aanwezige Rita Baldi. Die laatste bijvoorbeeld speelt nauwelijks een rol in het verhaal en zou er zelfs uit weggelaten kunnen worden, maar op het moment dat auteur Ammaniti meer over haar leven begint te vertellen en haar gedachten neerschrijft, speelt zij voor even de hoofdrol in het boek.

Ammaniti weet alle personages zo eerlijk en echt neer te zetten, dat je ze als lezer ongeacht hun fouten in je hart sluit. Er zijn dan ook geen echt slechte mensen in Zo God het wil, er zijn alleen maar ménsen. Iedereen heeft goede en slechte kanten, en Niccolò Ammaniti laat in klare taal lezen waarom.

Werkloze neonazi

Toch vertelt Ammaniti dat hij niet wil moraliseren of een boodschap overbrengen in zijn boeken. Eigenlijk bedoelt hij dat hij niet met een bepaalde boodschap of idee aan het schrijven begint. Want eenmaal het werk geschreven is, staat het vol met ideeën die de schrijver over de maatschappij heeft. Zo speelt de werkloosheid van Italië in Zo God het wil een grote rol, een economisch probleem dat voor de hoofdpersonen in het boek vooral te wijten is aan de “buitenlanders” die hetzelfde werk voor minder geld doen en voor de werkgevers minder lastig zijn. Als je leest hoe Christiano’s vader Rino van een gelukkig, hardwerkende man in een werkloze neonazi verandert, kun je hem die politieke keuze nauwelijks kwalijk nemen.

Ammaniti is naar eigen zeggen geïnteresseerd in “mensen en hun drijfveren”. Voor iedereen met dezelfde interesse is dit een fantastisch boek om te lezen.