8WEEKLY

Crazy 8

Artikel: De eindejaarslijstjes

.

Inhoud: Film | Muziek | Theater | Beeldende kunst | Boeken | Opera

FILM

1. Into the Wild

6336_p.jpgSean Penns epische verfilming van het gelijknamige nonfictieboek van Jon Krakauer maakt indruk. De tocht door Amerika is gefilmd vol verwondering over het natuurschoon en Penn vangt de variëteit van het Amerikaanse landschap in prachtige shots. Dit requiem voor een jong en roekeloos idealisme wordt met een poëtische laag aangevuld door de soundtrack van Eddie Vedder. Lees verder

 

2. Hunger

6716_p.jpgHoewel Hunger zeer zintuiglijke cinema is, mag ook de inhoud van de film niet vergeten worden. Steve McQueen schetst een belangrijke fase in de Britse geschiedenis, niet met overvloedige dialogen maar met het grootste wapen dat de filmkunst voor handen heeft: het beeld. Zelden schoven vorm en inhoud in een regiedebuut zo naadloos in elkaar als in Hunger, dat doet uitkijken naar een nieuwe film van dit grote talent. Lees verder

 

3. Secret Sunshine

6921_secretsunshine.jpgDeze variant op het klassieke melodrama toont op onopgesmukte wijze het leven van een vrouw in een provinciaal stadje. De grote verdienste van regisseur Chang-dong Lee is dat de film je met zijn eenvoudige realisme geboeid houdt. Hij weet dat het leven complexer in elkaar steekt dan menig Hollywoodfilm. Lee zwicht daarbij niet voor een simpele catharsis of een te pessimistisch wereldbeeld, maar probeert het leven te vangen zoals het is. Lees verder

 

4. La graine et le mulet

6294-p.jpgDe ervaringen van de twee tegenpolen Slimane en Rym worden weerspiegeld in de Franse realiteit en in hun eigen culturele identiteit. Het is deze extra dimensie die de film tot een meesterwerk van emotie en subtiliteit maakt. Abdellatif Kechiche weet alle valkuilen te vermijden en combineert lange meanderende close-ups en overlappende dialogen vol verbale hysterie, met een elliptische, intuïtieve montage. Lees verder

 

5. No Country for Old Men

6062_p.jpgDe samenwerking tussen de gelauwerde auteur Cormac McCarthy en regisseurs Joel en Ethan Coen, virtuoze kroniekschrijvers van de zelfkant van de samenleving, levert in No Country for Old Men een magistrale verfilming op. McCarthy’s apocalyptische wereldvisie is hierin teruggebracht tot kleine, menselijke proporties. Lees verder

 

6. There Will Be Blood

6118-p.jpgDaniel Day-Lewis heeft zich naar verluidt een jaar voorbereid op de rol van de nietsontziende Daniel Plainview. Het resultaat is ernaar. There Will Be Blood is het voorlopige hoogtepunt in het oeuvre van Paul Thomas Anderson. De combinatie van een historisch verhaal met een avant-gardistische soundtrack zou als omschrijving de film tekort doen. Magnolia meets Citizen Kane zou in dat geval beter passen. Lees verder

 

7. Persepolis

6132-poster.jpgMet de prachtige verfilming van haar autobiografische stripboek Persepolis bewijst de van oorsprong Iraanse Marjane Satrapi dat een animatiefilm aan emotionele overtuigingskracht niets onder hoeft te doen voor een live-action speelfilm; dat stripboeken wel degelijk verfilmd kunnen worden; dat regering en volk niet over een kam te scheren zijn; en dat kleine meisjes groot worden. Lees verder

 

8. Stellet licht


6065-p.jpgStellet Licht
is een overrompelende en wonderschone film die zichzelf in een lange traditie plaatst en tegelijkertijd vernieuwend is, uitnodigt tot meerdere kijkbeurten, en die het geloof in cinema als kunstvorm weer nieuw leven weet in te blazen. Dit is filmkijken teruggebracht tot de essentie. Een ervaring die in tijden van filmische bombast, een moordend montagetempo en digitale manipulatietechnieken in één klap terugwerpt op waar het in film ooit om te doen is geweest. Lees verder

Film | Muziek | Theater | Beeldende kunst | Boeken | Opera

MUZIEK

1. Fleet Foxes – Fleet Foxes

6921mu1.jpgMet een sound die een onvermoede luisteraar in de jaren ’60 of ’70 zou plaatsen veroverden deze sombere hippies de muziekscene met een ongekende debuutplaat (dan laten we de uitstekende EP Sun Giant nog maar even buiten beschouwing). De unieke combinatie van klassieke akoestische muziek met de vocale samenzang van de diverse bandleden wist dit jaar het meest te be- en ontroeren. Lees verder

2. Portishead – Third

6921mu2.jpgDe comeback van het jaar komt op naam van Portishead. Na 11 jaar stilte deed het toepasselijk getitelde Third nog maar eens beseffen wie nu feitelijk het kroonjuweel van de triphopscene was, is, en blijft. Duister en mysterieus als altijd heeft Portishead opnieuw een spannende plaat gemaakt. En iedereen die ingedommeld was door slappe triphop is weer wakker geschud. Lees verder

3. Black Mountain – In The Future

6921mu3.jpgZinderende mix van psychedelica en folkrock. Klinkt allicht ouderwets, maar Black Mountain weet al haar ingrediënten zo te mixen dat het anno 2008 een van de meest aansprekende platen uit wist te brengen. Pittige kost met donker gitaargeweld, maar wie de tijd neemt heeft een maaltijd te pakken die niet te versmaden is. Lees verder

4. Bon Iver – For Emma, Forever Ago

6921mu4.jpgZelfs zij die deze rustieke plaat niet zagen zitten moesten toegeven: een heel puur en oprecht album. Successtory van de sombere loner die ergens in een hutje in het bos gaat zitten om er een paar maanden later weer uit te komen met een cd onder de arm, dat is Bon Iver. Een plaat vol droeve en ontroerende luisterliedjes, dat is For Emma, Forever Ago. Lees verder

5. Sigur Rós – Með suð í eyrum við spilum endalaust

6921mu5.jpgSigur Rós goes pop?! De IJslanders krijgen het voor elkaar liedjes onder de 5 minuten te houden, stoeien met een Engelstalige song en op single ‘Gobbledigook’ zou je (als je écht zou willen) zelfs kunnen dansen. Gelukkig deed de band geen concessies aan de kwaliteit; die is als altijd van de bovenste plank. En voor de liefhebber staan er gelukkig nog een paar waarlijk epische songs op. Lees verder

6. HIT ME TV – HIT ME TV

6921mu6.jpgFijne, dansbare indiepop van vaderlandse bodem, reden genoeg nog eens in het zonnetje gezet te worden. Dat is namelijk HIT ME TV, dat met het titelloze debuut hoge ogen gooide en al snel een favoriet werd van 3FM Dit bandje is in alle opzichten on-Nederlands goed, om maar eens een cliché te gebruiken. Lees verder

7. Dungen – 4

6921mu7.jpgThird van Portishead, Fourth van The Verve, maar het kan nóg makkelijker. Het Zweedse Dungen wint de prijs voor meest minimalistische albumtitel, gelukkig houdt het gebrek aan inspiratie daar ook op. Dungen bracht wederom een diverse plaat waarmee het met een been in de jaren zestig staat, terwijl het andere been voor de nodige en verrassende variatie zorgt. Lees verder

8. The Last Shadow Puppets – The Age Of The Understatement

6921mu8.jpgEen jaar zonder release van de Arctic Monkeys is een jaar niet geleefd. Maar gelukkig een prettige bijkomstigheid; hierdoor had Alex Turner wel wat tijd over die hij bovendien bijzonder nuttig heeft ingevuld; samen met vriend Miles Kane (The Rascals) bracht hij dit plaatje uit, dat klinkt alsof het de soundtrack voor een even spannende als dramatische film is. Lees verder

Film | Muziek | Theater |Beeldende kunst | Boeken | Opera

Theater

1. Max – Het geheven vingertje

6921th1.jpgAnarchistisch jeugdtoneel van de bovenste plank. Waarom moet je luisteren naar je ouders? Of stil zijn in een theater? Wie bepaalt eigenlijk wat je wel of niet moet doen? Over die voor kinderen meer dan relevante vragen maakte Jetse Batelaan Het geheven vingertje. Op zijn eigen humoristische en licht anarchistische wijze laat Batelaan zien dat die volwassenen die daar zo verloren op het speelpleintje staan ook helemaal niet weten hoe het eigenlijk moet. En dat vanuit de zaal keihard naar de acteurs schreeuwen een van leukste dingen is die je in het theater kunt doen. Met de leukste one-liner van dit seizoen: ‘We gaan even iets klaarzetten’, waarna het decor grondig wordt gesloopt. Lees verder

2. TA – Angels in America

6921th2.jpgZo zou toneel eigenlijk altijd moeten zijn: een groep fenomenale acteurs op een verder leeg toneel, met niets anders dan een mooi verhaal over geloof, hoop en liefde. Dat ook nog eens ergens over gaat. Ivo van Hove vermijdt de verleidelijke valkuil om Angels direct naar het bekrompen Balkenendetijdperk van nu door te trekken. Hij geeft het oneindig aantal facetten en thema’s van Kushners stuk alle ruimte door op het toneel juist heel weinig te doen. Angels in America is een schurend portret van het menselijk tekort en tegelijkertijd een ontroerende ode aan onze niet uit te roeien overlevingsdrang en levensvreugde. Veruit de beste voorstelling van 2008. Lees verder

3. BonteHond – Candyland

6921th3.jpgZo erg werd ik verder niet meer van mijn stuk gebracht dit jaar: een klein meisje fluistert me toe dat ze bang is in het donker en pakt mijn hand. De rest van de voorstelling blijk ik haar beschermer. En dan moet ik tegen haar liegen dat ik morgen weer terug kom. Dat deed pijn. In Candyland zet regisseuse Alexandra Broeder de verhouding tussen volwassenen en kinderen op scherp zet door de kinderen eens de baas te laten zijn. Dan blijkt dat de volwassenen die Candylandkinderen niet echt serieus willen nemen (ze worden er vooral giechelig van), maar tegelijkertijd hoe gemakkelijk kinderen volwassenen weten te manipuleren. Als zo’n kleintje je toevertrouwt dat ze bang is in het donker, kan je toch niet anders dan je dat aantrekken en haar troosten. Ook al meent ze er geen bal van. Lees verder

4. Studio Orka – Mijnheer Porselein

6921th4.jpgStudio Orka maakt theater op locatie voor kinderen zoals maar weinig andere gezelschappen dat kunnen. In het aandoenlijke en meeslepende Mijnheer Porselein zijn de Vlaamse fantasten op hun allerbest. Terloops laten ze je in het park kennismaken met de postbode, die enthousiast vertelt over zijn vriend de mol. Voor je het weet, zit je met z’n allen zij aan zij in een gezellige houten iglo vol wonderlijke mensen, dieren en accessoires te luisteren naar verhalen over zieke diertjes die worden opgelapt door de maffe dokter, Mijnheer Porselein. Met een vriendelijke vanzelfsprekendheid en aangename nonchalance schotelen ze kinderen van 6 tot en met 106 geen toneelstukje maar een stukje fantasierijke werkelijkheid voor waar ze zich prachtig aan kunnen vasthouden als Fikkie, Witje, Blub of Langoor ziek, zwak, misselijk of zelfs dood is. Lees verder

5. de Paardenkathedraal – Nachtwake

6921th5.jpgDe Zweedse schrijver Lars Norén staat bekend om zijn familiestukken waarin mensen vaak urenlang tegen elkaar praten, schelden, lachen en huilen. In Nachtwake zijn het twee echtparen tijdens een lange nacht, in gevecht met elkaar, zichzelf en de waarheden van hun relatie. De wisselwerking van tekst, muziek en spel en hun onderlinge subtiele schakelingen vormen een wonderbaarlijke eenheid die je op het eerste gezicht niet zou verwachten. En dat is nu juist het meest wonderlijke: zelden wordt zo’n oeverloos geschreeuw en getier door zo veel bewondering gevolgd. Lees verder

6. Tryater – Eintsje Libben

6921th6.jpgTwee oude mannen zitten op een bankje te filosoferen over het leven, over de vrouw die ze net begraven hebben en over de toekomst. Dan komt er een jong meisje langs, die op wonderbaarlijke wijze hen aan het vertellen krijgt. Met humoristische dialogen en interessante verhaallijnen wordt hun driehoeksverhouding uitgewerkt, tot alles opgehelderd is. Hoewel het publiek voornamelijk bestaat uit vijftigplussers, kunnen ook jongere mensen er genoeg in herkennen. De voorstelling is wel Fries gesproken, maar wordt in een aantal theaters voorzien van boventitels. Lees verder

 

7. ’t Barre Land – De laatste dagen der mensheid

6921th7.jpgDit schijnbaar onmogelijk op te voeren stuk van Karl Kraus wordt toch gespeeld en dat alleen al verdient een plek in deze ranglijst. De laatste dagen der mensheid uit 1922 is het omvangrijkste toneelstuk dat ooit geschreven is, met de meeste rollen, de meeste dialecten en de meeste scènewisselingen. Het stuk in vijf bedrijven handelt in al de jaren van de Eerste Wereldoorlog. Karl Kraus vatte de Eerste Wereldoorlog op als een persoonlijke belediging van zijn intelligentie, zijn gevoel, kortom: van zijn hele gestel. En dat voel je. Lees verder

8. Het Nationale Toneel – Medea

6921th8.jpg‘Mijn verstand is zwakker dan mijn drift’, zegt Medea. Ze is buiten zinnen, zo redeloos woedend dat ze tot alles in staat is. Haar man Jason zet haar opzij om de dochter van koning Kreon te kunnen trouwen. Medea en hun twee zoontjes worden verbannen om Jason de ruimte te geven. Medea is echter eerder tot vreselijke dingen in staat. Ze sneed bijvoorbeeld haar broer aan stukken. Maar de woede op haar man slaat alles: ze wil hun eigen zoons vermoorden, als wraak op Jason. Ariane Schluter in de titelrol in Medea bij het Nationale Toneel is scherp en vastberaden. Ze wikt en weegt elk woord, plaatst zorgvuldig klemtonen, redeneert, denkt hardop. Medea gooit het hoofd achterover, en kijkt haar tegenstanders minachtend aan. Ze is knap eng, en dat vindt Kreon ook. Hij stuurt de vrouw het land uit. Hij geeft haar echter een dag om afscheid te nemen; dat is voldoende voor de verlaten vrouw om een gruwelijke wraak ten uitvoer te brengen. Lees verder

Film | Muziek | Theater| Beeldende kunst | Boeken | Opera

Beeldende kunst

1. Sonsbeek 2008 – Grandeur

6921ku1.jpgDe jubileumeditie van de beeldententoonstelling Sonsbeek had als thema ‘Grandeur’ meegekregen. Een publieksvriendelijke, maar toch inhoudelijke expositie was de opzet van curator Anna Tilroe. Al rondwandelend in het Sonsbeekpark lijken de werken soms toevallig op te doemen, maar gemakzuchtig rondkijken is niet de bedoeling. De werken hebben wel degelijk een boodschap. (Gezien in: Sonsbeekpark, Arnhem). Lees verder… 

 

 

2. Go China! Het Terracotta Leger van Xi’an

6921ku2.jpgVoor Chinese kunst en cultuur moest je dit jaar in Noord-Nederland zijn. Het Groninger Museum en het Drents Museum organiseerden samen een hele reeks tentoonstellingen onder de noemer Go China! De soldaten van het beroemde Terracotta Leger waren zonder twijfel de grote publiekstrekker. En inderdaad: oog in oog met deze manshoge beelden is de mystiek van het tweeëntwintig eeuwen in het keizerlijke grafcomplex op wacht staan voelbaar. (Gezien in: Drents museum, Assen). Lees verder… 

 

3. Damien Hirst – For the Love of God

6921ku3.jpgHirst, de Engelsman die met zijn kunstwerken multimiljonair geworden is, was te zien in het Rijksmuseum met zijn beroemde ‘For the Love of God’, ook wel bekend als de diamanten schedel. Hirst veroorzaakt graag herrie. “Maar de kunst moet wel het belangrijkste blijven”, aldus Hirst. Het leverde lange rijen op voor ingang van het Rijksmuseum. (Gezien in: Rijksmuseum, Amsterdam). Lees verder…

 

4. Charley Toorop – Vooral geen principes!

6921ku4.jpgDe Charley Toorop tentoonstelling in museum Boijmans van Beuningen was bijna niet te missen door de vele publiciteit. De kunstenares is één van de opvallendste verschijningen in de Nederlandse schilderkunst, dat merkwaardig genoeg steeds weer wordt vergeten en herontdekt. In deze pas vierde (!) overzichtstentoonstelling zijn er 120 werken bij elkaar gebracht. (Gezien in: Boijmans van Beuningen, Rotterdam). Lees verder… 

 

5. Lucian Freud

6921ku5.jpgTerwijl Photoshop hoogtij viert in de hedendaagse beeldcultuur, kiest de kleinzoon van Sigmund Freud voor de tegenovergestelde benadering: hij schildert zijn naaktmodellen het liefst nog lelijker dan ze al zijn. Soms vraag je je af of die lelijkheid doelbewust is, of dat Freud simpelweg een slechte schilder is. In het Gemeentemuseum Den Haag was deze zomer voor het eerst in Nederland een overzichtstentoonstelling van zijn werk te zien. (Gezien in: Gemeentemuseum, Den Haag).  Lees verder…

 

 

 

6. Minimal is More

6921ku6.jpgVeertig jaar na de eerste Minimal Art-tentoonstelling in Europa, die eveneens in dit museum plaatsvond, is het tijd om terug te blikken op diversiteit binnen de minimalistische kunst. Een dynamische mix van twee collecties laten zien; dat was het doel van Minimal is More, de tentoonstelling van Minimal Art in het Haagse Gemeentemuseum. Alle ingrediënten voor een goede overzichtstentoonstelling zijn in het Gemeentemuseum aanwezig. Tot 25 januari kan de tentoonstelling nog bezocht worden. (Gezien in: Gemeentemuseum, Den Haag). Lees verder… 

7. Casper David Friedrich en het Duitse romantische landschap

6921ku7.jpgDe Hermitage Amsterdam heeft voor haar bezoekers een kortstondige, doch indrukwekkende reis samengesteld. Van geperfectioneerde Italiaanse landschappen naar een expressie van totaal overweldigende natuurimpressies. Met deze tentoonstelling wordt wederom een kijkje gegund in de enorme collectie van het moedermuseum, de Hermitage in Sint-Petersburg, Rusland. Tot 19 januari kan de reis nog gemaakt worden. (Gezien in: de Hermitage, Amsterdam). Lees verder…  

8. Yayoi Kusama – Mirrored Years

6921ku8.jpg.png Dit najaar was het werk van de Japanse kunstenaar Yoyai Kusama te zine in Rotterdam. Met haar werk heeft het museum een internationale ster uit de jaren zestig van de vorige eeuw binnengehaald. Kusama is in de daaropvolgende decennia in de vergetelheid geraakt, maar het laatste decennium heeft ze opnieuw de spotlights van de kunstwereld gevonden. Naast enkele ruimtevullende installaties bestaat haar oeuvre uit film, fotografie, sculptuur en schilderkunst. (Gezien in: Boijmans van Beuningen, Rotterdam). Lees verder…

Film | Muziek | Theater | Beeldende kunst | Boeken | Opera

Boeken

1. Steve Toltz  – Een fractie van het geheel

6921bo1.jpgEen fractie van het geheel door Steve Toltz is zo’n boek waarbij de lezer zich voelt als een ontdekkingsreiziger uit een oude wereld op zoek naar nieuwe landen. Voor zijn debuutroman heeft de Australische schrijver Steve Toltz alle registers opengetrokken. De meer dan 700 pagina’s tellende roman staat vol met absurde scènes, filosofische gedachten en alles wat de auteur in zijn jaren als beginnend schrijver over het leven heeft geleerd. Lees verder

2. Elke Geurts– Het besluit van Dola Korstjens

6921bo2.jpgElke Geurts (1973) was de eerste winnaar van de verhalenwedstrijd Duizend Woorden. Ze volgde de opleiding Dramaschrijven aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en schreef tot nu toe toneelstukken en hoorspelen. Het besluit van Dola Korstjens, een bundel met tien verhalen, is haar prozadebuut. Een erg sterk debuut, dat smaakt naar meer. Lees verder

 

3. Jhumpha Lahiri – Vreemd land

6921bo3.jpgDe stijl van de verhalen in de bundel Vreemd land door Jhumpha Lahiri is heel bedachtzaam. Er gebeurt niet veel, maar toch slaagt de schrijfster erin om het verhaal boeiend te houden. Langzaam voert ze de spanning op in de symmetrisch opgebouwde verhalen. De personages leven in een soort van tijdloze toestand, zonder mobiele telefoons, internet of computers; zelfs de televisie heeft nauwelijks zijn intrede gedaan. Hierdoor is er meer ruimte voor het beschrijven en analyseren van de psychologische processen die aan menselijke relaties ten grondslag liggen; een vaardigheid die Lahiri als geen ander beheerst. Lees verder

4. Miklós Vámos – Het boek der vaders

6921bo4.pngHet is 1705. Grootvader Czuczor keert samen met zijn dochter en kleinzoon terug naar Hongarije. Hij is ooit gevlucht naar Beieren en hoopt in zijn thuisland een nieuw bestaan op te bouwen. Hij begint met het bijhouden van een dagboek, ‘het boek der vaders’, waarin hij belangrijke gebeurtenissen opschrijft, in de hoop dat zijn kleinzoon het op een dag zal lezen. Hier begint het verhaal van Het boek der vaders, de indrukwekkende roman van Miklós Vámos. De schrijver neemt ons mee op een intrigerende reis door driehonderd jaar Hongaarse geschiedenis, door de lijn te volgen van twaalf generaties. Lees verder

5. Sadie Jones – Verstoten

6921bo5.jpgNa talloze middelmatige tv-scripts schreef Sadie Jones de succesvolle debuutroman Verstoten. Hoofdpersoon is een jongen die opgroeit in een verstikkend Brits naoorlogs dorp. Als zijn moeder verdrinkt is niemand in staat hem emotioneel bij te staan. Zijn jarenlange worsteling met dit trauma confronteert andere dorpsbewoners met hun eigen geheimen en tekortkomingen. Lees verder

6. Jan Siebelink – Suezkade

6921bo6.gifSoms lees je een boek dat je niet wilt of kunt wegleggen. Het verhaal heeft je in zijn greep; elke vrije minuut moet je lezen. Helaas zijn boeken met zo’n uitwerking zeldzaam, heel erg zeldzaam zelfs. Gelukkig bestaan er schrijvers die het vermogen bezitten dit wel voor elkaar te krijgen. Een van hen is Jan Siebelink, die in Suezkade laat zien wat literatuur zou moeten zijn. Het verhaal ontroert, verwondert, overdondert en slokt je op. Lees verder

7. Nathaniel Rich – De tong van de burgemeester

6921bo7.jpgNa Franzen, Englander, Safran Foer en Pessl is Nathaniel Rich de volgende Amerikaanse twintiger die de wereld gaat veroveren. De tong van de burgemeester is een ambitieus debuut van een ambitieuze jonge schrijver. Het is een boek dat zich met weinig andere laat vergelijken. Het verhaal van De tong van de burgemeester kent zoveel bizarre personages, gebeurtenissen en plotwendingen dat de lezer voortdurend op zijn hoede moet zijn. Voor je het weet verplaatst de roman zich van de ene verhaallijn naar de andere, van New York naar Triëst, van metropool naar bergdorp. Lees verder

8. James Scudamore – De Geheugenkliniek

6921bo8.jpgStorytelling is een kunst en geloofwaardigheid het doel. De verteller bespeelt het publiek en zijn emoties, maar wat gebeurt er als hij in zijn eigen verhalen begint te geloven? Scudamore (1976) laat zijn hoofdpersonen in De Geheugenkliniek de grenzen van hun eigen schijnwerkelijkheid bewandelen en stelt de vraag: wat zijn de gevaren van sterke verhalen? Lees verder

 

 

Film | Muziek | Theater| Beeldende kunst | Boeken | Opera

Opera

1. Olivier Messiaen – Saint François d’Assise

6921op6.jpg2008 was het jaar van operaregisseur Pierre Audi. Niet alleen voorzag hij Tan Duns Marco Polo voor het eerst van een geslaagde enscenering, ook zorgde hij in het Messiaen-jaar voor met afstand de beste operaproductie van het jaar: Saint François d’Assise. Ruim vijf uur lang ontvouwt zich een wonder in het Amsterdamse Muziektheater dat de bezoeker met een euforisch gevoel achterlaat. Het koor van De Nederlandse Opera zet een nieuwe standaard neer en dirigent Ingo Metzmacher toont aan waarom hij misschien wel de specialist van de moderne opera is. Onovertroffen, niet in ons land, niet in alle grote operahuizen van de wereld. Lees verder

2. Richard Strauss – Die Frau ohne Schatten

6921op5.jpgHogere machten zijn ook in het spel in Die Frau ohne Schatten. Strauss’ bijkans niet te ensceneren meesterwerk lijkt opeens een volkomen logische vertelling. Dat is het nog steeds niet, maar dankzij regisseur Andreas Homoki en het decor en de kostuums van Wolfgang Gussmann valt zelfs een koor van ongeboren kinderen op zijn plaats. Opmerkelijkst is echter de cast van louter topsolisten die stuk voor stuk boven zichzelf uitstijgen. Met afstand ook de luidste opera van het jaar. Lees verder

3. Richard Wagner – Tristan und Isolde

6921op3.jpgLaβ mich sterben‘ zingt Tristan al in het tweede bedrijf en zijn hele optreden in het derde bedrijf bestaat uit een lange doodsstrijd waarbij zijn krachten steeds verder afnemen. Metzmacher, het Nederlands Philharmonisch Orkest, Brunner en sterke bijrollen van Stephen Milling (Marke) en Gerd Grochowski (Kurwenal) maken deze Tristan und Isolde zeker memorabel. Lees verder

4. Giuseppe Verdi – Un ballo in maschera

6921op1.jpgHet beste bewijs dat opera anno 2008 geen museale kunstvorm is, werd geleverd door Claus Guth. Zijn actualisering van Verdi’s Un ballo in maschera was nergens gezocht, in tegenstelling tot Johan Simons’ poging Mozarts Die Entführung aus dem Serail tot een anti-Wilders-pamflet te maken. Maar goed, Mozart blijft lastig. Lees verder

5. Louis Andriessen – La Commedia

6921op4.jpgOnder de Nederlandse componisten maakte Willem Jeths indruk met zijn Hôtel de Pékin waarmee het fonkelnieuwe Enschedese Muziektheater in gebruik werd genomen – en waarmee de Nationale Reisopera nu al beschikt over een zaal met een betere akoestiek dan het Muziektheater in Amsterdam. De beste Nederlandse opera werd echter geschreven door Louis Andriessen. Hoewel zijn La commedia vooral een doldwaze achtbaan is die het niet haalt bij Writing to Vermeer, blijft Andriessens verklanking van de hel een onvergetelijke ervaring. Lees verder

6. George Friedrich Händel – Guilo Cesare

6921op2.jpgHet was misschien wel de mooiste operaproductie: Händels Giulio Cesare in de regie van Ursel en Karl-Ernst Herrmann. Met deze voorstelling liet De Nederlandse Opera zien barokopera nieuw leven in te kunnen blazen. Dat de voorstelling de volle vier uur weet te boeien, is te danken aan de voortreffelijke muziek, de vele prachtige beelden en bovenal de hartverscheurend mooi én aanstekelijk gezongen aria’s. Lees verder

8WEEKLY

Crazy 8

Artikel: De eindejaarslijstjes

.

.

 

Inhoud: Film | Muziek | Theater | Beeldende kunst | Boeken | Opera

FILM

1. The Host

5456-p.jpg

The Host is een monsterfilm, familiefilm en een satire tegelijk: deze film trekt zich weinig aan van conventies en leidt tot een onstuitbare hoeveelheid filmplezier bij iedere kijker. Een feest voor het oog, een feest voor het hart, en een feest voor het verstand. Lees verder

2. Das Leben der anderen

4864-p.jpg

Een plichtsgetrouwe Stasi-agent ziet zijn perspectief op de Heilstaat langzaam veranderen als hij zijn intrek neemt in de zolder van de socialistische auteur Georg Dreyman. Je houdt als kijker je adem in, zo goed maakt acteur Sebastian Koch duidelijk wat er door de bespiede schrijver heen gaat. Deze serieuze film over het dagelijks leven in de DDR geeft een realistisch beeld van een samenleving die geregeerd wordt door wantrouwen. Lees verder

3. The Diving Bell and the Butterfly

5576-p.jpg

Knipperend met zijn oog dicteert de bijna geheel verlamde Jean Dominique (Mathieu Amalric) een heel boek. Verleden, heden en fantasieën lopen door elkaar heen als een associatieve beeldenbrij met Bauby’s voiceover als gids. Zijn rijke, eloquent geformuleerde binnenwereld staat in schril contrast met zijn verlamde, vrijwel levenloze buitenkant. Het is aangrijpend, en als kijker kan je niet anders dan samen met het ziekenhuispersoneel hopen op een wonder. Lees verder

4. Pan’s Labyrinth

5184-p.jpg

Guillermo del Toro weet weer een perfecte balans te vinden tussen fantasie en een bepaald aspect van de menselijke tragedie, getoond door de onbedorven ogen van kinderen. Dit uitgekiende, griezelige en ontroerende sprookje bewijst opnieuw zijn meesterschap. De acteerprestaties zijn uitmuntend, het geluid is effectief en de camerabewegingen snel: strak waar nodig, rustig en kalm wanneer de plot aandacht vereist. Het lijkt zo simpel, alsof het Del Toro geen enkele moeite kost, maar wat een prachtfilm heeft het opgeleverd. Lees verder

5. The Prestige

4894-p.jpg

The Prestige gaat over de strijd tussen twee illusionisten tegen tijde van de industriële revolutie. Regisseur Christopher Nolan houdt niet alleen het publiek in de theaters in de film voor het lapje, maar neemt ook het publiek in de bioscoop mee in de wereld van magie en trucs, zonder dat daarbij de aandacht verslapt. The Prestige is als een goede goocheltruc: je moet hem zien, want het is lastig om hem uit te leggen. En als je hem eenmaal gezien hebt geef je hem een staande ovatie. Of je de truc nu snapte of niet. Lees verder

6. Brick

5087-p.jpg

Brick, een misdaadmysterie dat zich afspeeld in de kringen van de schoolpleinmafia, schildert de middelbare school af als een voorportaal van de hel. Cinematografisch gezien is de film een juweeltje: de duisternis sijpelt van je scherm. En het hard-boiled jargon dat de acteurs uitslaan, geïnspireerd op de detectives van Raymond Chandler en Dashiell Hammett, werkt wonderwel. Een mooi staaltje liefdewerk. Lees verder

7. Riding Alone for Thousands of Miles

5179-p.jpg

Als Kenichi ziek wordt, beseft zijn zwijgzame oude vader Koichi dat het tijd wordt om eindelijk het juiste te doen. En dat valt nog niet mee. Zoonlief wil zelfs op zijn ziekbed de oude man niet zien. Daarop besluit de vader zijn liefde te bewijzen: door af te reizen naar communistisch China, en daar een traditionele, en voor de zoon zeer belangrijke Chinese maskeropera te filmen. Terwijl meester-regisseur Yimou Zhang fraaie ansichtjes van de Chinese provincie maakt, komt Koichi erachter dat contact met andere mensen wel degelijk mogelijk en wenselijk is. Lees verder

8. Flandres

5025-p.jpg

Waar Bruno Dumont er eerder op uit leek zijn personages te willen bestraffen, misschien zelfs pijnigen, is de toon van Flandres – gedraaid in droge, afstandelijke shots – er eerder een van vanzelfsprekendheid. Dit is zoals het gaat; wen er maar aan, lijkt de regisseur te willen zeggen. Zelfs in de gruwelijke beelden van de oorlog schuilt een soort berusting. Dat maakt Flandres tot Dumonts beste film tot nu toe. Lees verder

 

Film | Muziek | Theater | Beeldende kunst | Boeken | Opera

MUZIEK

1. Radiohead – In Rainbows

5726-2.jpg

‘Radiohead mag van zichzelf eindelijk weer gewoon mooie muziek maken’; dat is zo ongeveer de consensus over In Rainbows, het resultaat van een band die thuis is gekomen na het vertrek dat het briljante OK Computer was. In Rainbows is minder onderhuids en tragisch dan zijn voorgangers, maar een bevestiging van Radioheads onveranderde superstatus. De plaat toont opnieuw het niveauverschil tussen Radiohead en de bands die op dit moment alleen maar van de schaduw van Radiohead mogen dromen. Lees verder

2. Arcade Fire – Neon Bible

c8arcf.jpg

Vanuit de frontlinie van de Canadese invasie van dit millennium bevestigde Arcade Fire al vroeg in 2007 dat Funeral geen toevalstreffer was. Neon Bible is iets gepolijster en complexer, en bewijst nogmaals dat deze band – ondanks haar grote doorbraak dit jaar – niet thuishoort in de Alpha-tent of de HMH, maar in de intieme ambiance van Paradiso. Funeral sneed zielen door, Neon Bible raapt de overblijfselen bij elkaar. En laat je, zeker na vele draaibeurten, opnieuw achter met een brok in de keel.

3. Justice – †

5416_H.jpg

staat vol met electrodance, doorspekt met de Franse slag. Muziek die niet alleen gemaakt lijkt te zijn om op te dansen, maar die je met een enkel vrolijk refreintje, leuke basloopjes en mooie vioolpartijen ook blij weet te maken. is dan ook een plaat met voor elk wat wils, eentje die niet snel verveelt. Zeker weten de fijnste dansplaat van 2007! Lees verder

 

4. Daft Punk – Alive 2007

5850_H.jpg

Een feestend inferno met een visuele show van grote hoogte: Daft Punks concert in de HMH dit jaar was hands down het indrukwekkendste in tijden. Nadat ze door het onbegrepen Human After All door de muziekpers als gemakzuchtige veteranen opzij waren geschoven, kwam, zag en overwon Daft Punk de gehele wereld met een oeuvre-overstrekkende liveset die tien jaar pure muziekgeschiedenis liet horen. Zo ook op Alive 2007. Waarop de nummers nog altijd tijdloos goed klinken en even fris als bij hun releases. Lees verder

5. Jens Lekman – Night Falls Over Kortedala

5708_H.jpg

Levenskunstenaar Jens Lekman serveert ons vrolijke verhaaltjes over de dagelijkse verwarringen, geheugenkronkels en kappersbezoekjes die we allemaal meemaken. Ontwapenend in zijn bescheidenheid en opgewektheid is Jens Lekman een moderne troubadour. Melancholie was altijd al zijn favoriete gemoedstoestand, maar door de luchtigere verpakking op Night Falls Over Kortedala ontstaat er een prachtige wisselwerking tussen humor en weemoedigheid in muziek én tekst. Prachtplaat! Lees verder

6. Great Lake Swimmers – Ongiara

greatlakeswimmerscdvoorkant.jpg

Mooie, breekbare liedjes voorzien van hoge, ijle vocalen, dat is waar Tony Dekker patent op heeft. Met zijn ingetogen creaties balanceert hij immer op het randje van zoet en melancholisch. De folk waar Dekker van oudsher zijn toevlucht in zoekt, heeft op Ongiara gezelschap gekregen van alt.country. Toch is het nog steeds Tony Dekker die met zijn ingetogen gitaarspel en subtiele, fluisterende zang de show steelt. Prachtliedjes, pracht-arrangementen, heel, heel mooi! Lees verder

7. Beirut – The Flying Cub Club

c8beir.jpg

Beirut is een enigszins apart eenmanscollectief met gastmuzikanten. Combineerde Zach Condon op debuut Gulag Orkestar klagerige, doch immer doeltreffende zang met een enigszins zompige combinatie van piano, trompet, accordeon, harmonica, ukelele en rammelende percussie-instrumenten; The Flying Cub Club is op alle punten nog een stap voortuit. Melancholie, vrijwel perfect verpakt in schitterende liedjes. Een toptalent.

8. Battles – Mirrored

5353-h.jpg

Een album vol spastische drums, straffe gitaarloopjes in eindeloze loops en wiskundig berekend bochtenwerk. Mirrored is meer dan de som der delen. Battles intense en experimentele nummers hebben de gekte van Frank Zappa en Aphex Twin, het frivole en veelzijdige van Beck en het overdadige van Marc Bolan en T. Rex. Maar dan wel samengebald in een pantservuist waarop ‘made in the 21st century’ staat. En dan te bedenken dat ze live nóg beter zijn. Lees verder

Film | Muziek | Theater |Beeldende kunst | Boeken | Opera

Theater

1. Gerucht – Lotte van den Berg

c8th1.jpg

In Gerucht komen de wereld van de spelers en de wereld van de argeloze voorbijgangers samen. Soms leidt dit tot hilarische momenten als de passanten verbaasd opkijken naar die houten doos, zich afvragend wat dat meisje toch met die steentjes doet, of hun fiets tegen het raam van de doos willen zetten. Soms leidt het tot mooie en spannende beelden. Lees verder

2. U bevindt zich hier – Dries Verhoeven

c8th2.jpg

Theatermaker en -vormgever Dries Verhoeven wil in U bevindt zich hier de bezoeker bewust maken van de onbekenden met wie we ons leven delen. Waarvoor is de overbuurvrouw bang, waaraan denkt de man die twee verdiepingen hoger woont? En hoe maak je contact met deze mensen die net zo kwetsbaar zijn als jij? In Verhoevens hotel krijgt iedere toeschouwer de sleutel voor zijn eigen kamer. Lees verder

3. De geschiedenis van de familie Avenier – Het Toneel Speelt

c8th3.jpg

In de traditie van het bejubelde filmepos La Meglio Gioventù vertelt schrijfster Maria Goos in vier delen de geschiedenis van ‘zomaar een Nederlandse familie’, over een periode van vijftig jaar. De tijdgeest eist zijn tol en maakt nieuwe ontwikkelingen binnen de familie mogelijk. Afgelopen jaar speelden de eerste twee delen, komend jaar volgen de laatste twee. Lees verder

4. Overwinteren – Opium voor het volk

c8th4.jpg

Drie vrienden die elkaar nog kennen van de middelbare school, vinden elkaar weer nu hun levens niet zijn gelopen zoals gehoopt en verwacht. In de nieuwe voorstelling Overwinteren van Opium voor het Volk zien we hen, vijftien jaar na de middelbare school. Bruisend gespeeld en scherp geschreven is het een herkenbaar portret van de huidige generatie jonge dertigers. Lees verder

5. Le sous-sol – Peeping Tom

c8th5.jpg

Le sous-sol is het derde deel uit de trilogie van Peeping Tom. Eerder stond het Brussels danstheatergezelschap op het toneel met de delen Le jardin en Le salon. In het derde deel is de adellijke familie, uit de voorgaande delen, dood en begraven. Het verleden is echter nog niet afgesloten en er vallen nog veel oude rekeningen te vereffenen. Lees verder

6. Walden Revisited – Laura van Dolron

c8th6.jpg

Voor dit ‘kapitalistische cabaret’ neemt Laura van Dolron het boek Walden van Henry D. Thoreau als vertrekpunt. Aan de hand van stand-up philosophy onderzoekt ze op een interessante manier hoe zij zich verhoudt tot zijn ideeën. Dit doet ze met veel vaart, op een luchtige en bij tijd en wijle grappige manier. Hierdoor houdt ze de zware onderwerpen behapbaar. Lees verder

7. Het begint vandaag – Ro Theater

c8th7.jpg

Jef van Gestel laat met Het begint vandaag zien dat je groots, volwassen theater kunt maken door dicht bij het kind in jezelf te blijven. Niemand krijgt de schuld. Wel dringt vast en zeker bij iedereen het gevoel door dat hij wordt opgeroepen zijn verantwoordelijkheid te nemen voor de verwaarloosde kinderen van onze maatschappij. Lees verder

8. Hair – Seaside Productions

c8th8.jpg

Bijna op de dag af 40 jaar geleden, ging de musical Hair van Gerome Ragni en James Rado in première in een klein theater off-Broadway. Anno 2007 is Hair uitgegroeid tot een waar fenomeen en vormt de show een testament van een tijdperk waarin alles leek te draaien om vrede, geestverruiming, vrijheid en bovenal liefde. Het woord ’testament’ impliceert dat de idealen van Hair nu voltooid verleden tijd zijn, maar dat is niet zo. Hair is niet simpelweg een weerspiegeling van ‘die goede oude tijd’, maar bewijst dat het verlangen naar vrijheid en liefde nog steeds springlevend is. Lees verder

 

Film | Muziek | Theater| Beeldende kunst | Boeken | Opera

Beeldende kunst

1. Keith Tyson – Large Field Array

c8k2.jpg

Zoals de titel Large Field Array verwijst naar een grote ruimtetelescoop in New Mexico die continu het universum bestudeert, zo bestudeer je als toeschouwer dit universum, het universum van indrukken die je in een mensenleven op kan doen. Deze reality check die Tyson de toeschouwer aanreikt, komt aan als een rechtse hoek van zijn boksende naamgenoot. (Gezien in: De Pont, Tilburg). Lees verder

2. Andy Warhol – Other Voices, Other Rooms

c8k1.jpg

Het Stedelijk Museum poogt een beeld te scheppen van de kunstenaar achter de kunstwerken. Dit doet het door te focussen op alle kunst die Warhol geproduceerd heeft. De boodschap komt in die zin dan ook over. Warhol is meer dan alleen een zeefdrukkende kunstenaar. (Gezien in: Stedelijk Museum, Amsterdam). Lees verder

3. De ontdekking van de traagheid

c8k3.jpg

Juist door de beweging af te remmen en in te zoomen op de alledaagsheid brengt De ontdekking van de traagheid de toeschouwer weer terug naar het geconcentreerde observeren en worden de meest interessante geheimen van de werkelijkheid blootgelegd. “De omarming van de traagheid zou wel eens een van de meest progressieve bewegingen van onze tijd kunnen zijn.” (Gezien in: KW14, ‘s-Hertogenbosch). Lees verder

4. Allan Kaprow – Kunst als leven

c8k4.jpg

Het exposeren van Kaprows werk in een museum lijkt vreemd, omdat deze kunstenaar zich altijd kritisch heeft opgesteld ten opzichte van musea. Onwennig in de nieuwe rol als participant moet het publiek duidelijk over de streep worden getrokken om mee te doen met leuzen als ‘Neem deel!’ ‘Doe mee!’ ‘Doe het zelf!’ (Gezien in: Van Abbemuseum, Eindhoven). Lees verder

5. Daniel Richter

c8k5.jpg

Het is de eerste keer dat een grote tentoonstelling van Richters werk in ons land te zien is en het GEM pakt de kennismaking goed aan. Van zijn eerste schilderijen uit 1995 tot aan werk waarvan de verf soms nog maar net droog is. Een prachtige catalogus als gouden kroon op de tentoonstelling: het GEM brengt Richter in Nederland en hij is van harte welkom. (Gezien in: GEM, Den Haag). Lees verder

6. Contour / Continuïteit, heden en verleden

c8k6.jpg

Contour / Continuïteit, heden en verleden is een publiekstentoonstelling, bedoeld voor iedereen die van kunst houdt en daarom houden de samenstellers zich verre van kunsthistorische theorieën en kaders. Continuïteit in betekenis is in deze expositie op visueel aantrekkelijke wijze heel aannemelijk gemaakt. Je krijgt het gevoel dat moderne kunstenaars, hoe gevierd ook, toch gewoon op de schouders van hun voorgangers staan. (Gezien in: Het Prinsenhof, Nusantara en Lambert van Meerten, Delft). Lees verder

7. Zeger Reyers – De Ouborg Prijs 2007

c8k7.jpg

Het is wel even wennen. In plaats van overweldigd te worden door een intense vochtgeur of door kippenvel, veroorzaakt door een met paddenstoelen overwoekerde kamer, wacht er in het Gemeentemuseum Den Haag een lege zaal. Maar wie gaat zitten op een van de bankjes in de grote zaal en zich laat meevoeren door de deinende ritmes in het beeld is deze lichte teleurstelling snel vergeten. Zo zeer zelfs dat je bijna naar adem moet happen bij het plotseling ontstaan en verdwijnen van de zwarte gaten en je alsnog kippenvel krijgt bij de suggestieve contouren van slangachtige, kronkelende wezens. (Gezien in: Gemeentemuseum, Den Haag). Lees verder

8. Mapping the Studio

c8k8.jpg

De tentoonstelling Mapping the Studio geeft diegenen die de interesse en de energie hebben goed te kijken en te lezen een gevarieerd beeld van de relatie van de kunstenaar tot zijn werkomgeving. De tentoonstelling wekt allerhande vragen op, maar geeft je vervolgens niet de handvatten om deze te beantwoorden. Het is dan ook jammer dat de tentoonstelling niet wordt vergezeld door een publicatie. (Gezien in: Stedelijk Museum, Amsterdam). Lees verder

Film | Muziek | Theater | Beeldende kunst | Boeken | Opera

Boeken

1. Dimitri Verhulst – Mevrouw Verona daalt de heuvel af

5096-p.jpg

De verhaallijn is bijna beschamend eenvoudig: ene mevrouw Verona leefde gelukkig met haar man, meneer Pottenbakker, op een heuvel nabij het Waalse dorpje Oucwègne. In hun stille huwelijksgeluk was er slechts één probleem: meneer Pottenbakker rookte als een schoorsteen. Als gevolg daarvan werd hij ernstig ziek, maar in plaats van de natuur haar gang te laten gaan, besloot hij haar een handje te helpen door zichzelf aan een boom te verhangen. Twintig jaar later besluit de intussen 82-jarige mevrouw Verona de heuvel af te dalen, in de wetenschap dat zij die nooit meer zal (kunnen) beklimmen. In de vallei aangekomen, vleit ze zich neer, en met de blik op oneindig en het dorp in de diepte, mijmert ze over wat geweest is, onbeschaamd nostalgisch. Lees verder

2. A.F.T.H. – Het schervengericht

5170-k.jpg

In de nacht van de negende augustus 1969 vermoordden leden van Charles Mansons sekte de zwangere actrice Sharon Tate. Tate was de vrouw van regisseur Roman Polanski, die enkele jaren later gearresteerd zou worden wegens seks met een minderjarig meisje. Op deze historische gegevens baseerde A.F.Th. (van der Heijden) zich voor zijn nieuwe roman Het schervengericht. Lees verder

3. Marisha Pessl – Special Topics in Calamity Physics

4921-k.jpg

In Special Topics in Calamity Physics draait alles om Blue van der Meer, een wat zonderling meisje van zeventien dat samen met haar vader, een zwevende professor politicologie aan de universiteit, al sinds de dood van haar moeder op haar vijfde verhuisd van stad naar stad. Voor Blue’s eindexamenjaar komen ze terecht in Stockton waar Blue zich laat inschrijven voor de privéschool St. Gallway in de hoop dat haar vader zijn belofte houdt en even niet meer zal verkassen. Hier leert Blue de mysterieuze Hannah Schneider kennen, een dramadocente op school door wie ze onmiddellijk geïntrigeerd is en ze vindt onverwacht aansluiting bij een groepje leerlingen dat door iedereen wordt gevreesd en vereerd. Lees verder

4. Jeroen Brouwers – Datumloze dagen5800-p.jpg

Datumloze dagen is een boek dat zich voegt in de aloude verhalen over de relatie tussen een vader en zijn zoon en zich toespitst op het onmogelijke verlies van de zoon voor de vader. De vader in Brouwers’ roman is een vader die beslissend aanwezig is bij de opening en het besluit van zijn zoons leven: zijn ‘donderkopje’ riep Nathan tot leven en zijn handen willigen Nathans verzoek te sterven in. Maar daartussenin – de tijd waarin Nathans leven zich voltrekt – daar was deze vader nooit echt aanwezig. Zelfs op de schaarse momenten dat hij zijn zoon ontmoet is deze niet veel meer dan een spookgestalte die hij pas herkent wanneer de zoon zich aan hem bekend maakt. Lees verder

5. Lewis Caroll – The Hunting of the Snark/ Jacht op de slaai5325-c8.jpg

Van Lewis Carroll (1832-1898) kennen we allemaal de Alice-avonturen. Zijn lange nonsensgedicht The Hunting of the Snark (1883) is een stuk minder bekend in onze contreien. Jan Kuijper maakte er een fraaie vertaling van. Het epos gaat over een merkwaardige groep schepsels die op jacht gaat naar het mythische dier Snark, een portmanteauwoord samengesteld uit snail en shark en dus door Kuijper verdietst tot slaai. Het gezelschap steekt met behulp van een blanco kaart de oceaan over en gaat daar vervolgens aan land en op jacht. Lees verder

6. Jan van Mersbergen – Morgen zijn we in Pamplona

5289-k.jpg

In Morgen zijn we in Pamplona, Van Mersbergens vierde roman, begint het verhaal met een klein voorval. Onderweg naar zijn jaarlijkse uitje zonder vrouw en kinderen neemt Robert een door de regen drijfnatte lifter mee. Robert is op weg naar Pamplona, alwaar hij de jaarlijkse stierenrennen wil bijwonen. De sensatie, de adrenalinestoot die de vlucht voor de ontketende stieren opwekt, doen Robert voor even zijn burgerlijke leven vergeten. Maar nu is er opeens de lifter, Danny, die geen idee lijkt te hebben waar hij heen wil en uiteindelijk maar besluit met Robert mee te gaan. Lees verder

7. Tom Lanoye – Het derde huwelijk

4837-c.jpg

Maarten Seebregs, het hoofdpersonage van Het derde huwelijk, bevindt zich in de herfst van zijn leven. Hij is ontslagen op zijn werk, zijn grote liefde is gestorven en zelf heeft hij ook al niet lang meer te leven. Dan neemt echter een zekere Norbert Vandessel contact met hem op. Vandessel is stapelverliefd op een Afrikaanse, maar kan niet met haar trouwen omdat hij in het oog wordt gehouden door de Dienst Vreemdelingenzaken. Hij heeft dan ook een snood plan beraamd: hij wil Maarten rijkelijk belonen als deze instemt om tijdelijk te trouwen met zijn verloofde. Zodra ze officieel Belgische is, moeten de twee zo snel mogelijk scheiden en staat niks Vandessels eigen huwelijk nog in de weg. Lees verder

8. Gunter Grass – De rokken van de ui

5142-p.jpg

Günter Grass, de bijna 80-jarige Duitse Nobelprijswinnaar, heeft lang gewacht om zijn memoires aan het papier toe te vertrouwen. Vreemd eigenlijk, vooral als je beseft dat er over het leven van dit oorlogskind heel wat rijk gevulde en doorvoelde anekdotes te vertellen vallen en dat de schrijver over een legendarisch gretig geheugen beschikt. Maar het (vuistdikke) boek is er nu, en dat geheugen is daarin niet enkel bijzonder behulpzaam, maar ook ontstellend eerlijk gebleken, want zoals de meeste mensen zullen weten wekte Grass, de heraut van de openheid en sociale democratie, een enorme controverse door pas in dit stadium – het einde van zijn leven – het bruine, nationaal-socialistische kantje van zijn jeugd openbaar te maken. Lees verder

 

Film | Muziek | Theater| Beeldende kunst | Boeken | Opera

Opera

1. Leos Janácek – From the house of the dead

c8op1.jpg

From the house of the dead is niet te vergelijken met de andere opera’s van Janáček. De muziek is grillig, hoekig en kaal, heeft bewust iets onafs. De Tsjechische componist baseerde de opera op de Siberische strafkampherinneringen van Dostojevski. De ijzersterke rolbezetting, het fantastische spel van het Mahler Chamber Orchestra, de precisie van Boulez, het monumentale decor van Peduzzi en de personenregie van Chéreau maken deze Uit een dodenhuis griezelig perfect. Lees verder

2. Franz Schreke – Die Gezeichneten

c8op2.jpg

Het bijwonen van een voorstelling van Die Gezeichneten komt neer op het plegen van een zedendelict, stelde de Duitse dirigent en criticus Winfried Zillig na de première in 1918. Negentig jaar later is in het Amsterdamse Muziektheater te zien waarom. Lees verder

3. Richard Wagner – Tannhäuser

c8op3.jpg

Zestien dansers krioelen als spermatozoïden over het toneel. In het midden, hoog op haar troon, zit Venus als een soort oermoeder. Om haar heen een brede wenteltrap, waarbinnen weer een kleinere ronddraait. De suggestie is duidelijk: de godin van de vleselijke liefde zit in de dubbele helix van het DNA gevangen. De muziek wordt steeds opzwepender, de dans suggestiever. Welkom in de Venusberg. Lees verder