Boeken / Fictie

De drift van een tiener

recensie: Joe Dunthorne - Submarine

.

Dunthorne is een bekende dichter in Engeland en vergaarde ook bekendheid met optredens op de Britse tv en radio. Submarine is zijn eerste roman en zijn kwaliteit als dichter schijnt sterk door in dit boek. Oliver Tate, de alwetende hoofdpersoon, wordt op een prachtige manier omschreven. Hij onderzoekt al een tijdje het seksgedrag van zijn ouders door de stand van de lichtdimmer op hun slaapkamer bij te houden. Als die ’s ochtends op de helft staat, of zoals Oliver het omschrijft, romantisch licht, dan weet hij dat ze bezig zijn geweest. Helaas is dit al drie maanden niet zo geweest. Oliver verwacht een scheiding en ziet het als zijn plicht hun huwelijk te redden.

Pestkop

De Britse auteur schetst een scherp, ietwat deprimerend beeld van de onmacht van Oliver en zijn moeite om te gaan met zijn emoties. Hij verschuilt zich achter de rol van therapeut en let alleen op feiten, en niet op zijn gevoelens. De jongen van vijftien staat volledig centraal, de rest dromt om hem heen als gevolg, als studiemateriaal. En Oliver is de meester van de situatie. Tenminste, dat denkt hij. Oliver is namelijk volledig overtuigd van zijn eigen kunnen, vindt zijn schrijfstijl en gebruik van moeilijke woorden briljant en voorziet enkel succes in zijn toekomst. Op school is hij zelf echter onderdeel van het gevolg van een pestkop, genaamd Chip. Samen met hem en enkele andere niet al te slimme klasgenoten pesten ze het lokale dikke meisje, Zoe. De pesterijen zijn gemeen en Oliver krijgt wroeging. Hij kan die echter niet anders uiten dan door een lijstje op te stellen wat Zoe allemaal aan zichzelf moet veranderen wil ze niet meer gepest worden.

Submarine is geen lichtvoetig boek. Olivers analyserende kijk op ruzies, gevoelens, seks en uiterlijk is soms verkillend en deprimerend. Op het moment dat Oliver zelf een vriendin krijgt, een van de pestkoppen, lijkt de zwaarte wat uit het verhaal te verdwijnen. De vijftienjarige jongen denkt plots weer als een tiener, is onzeker en wil dringend ontmaagd worden. Tegelijkertijd wordt zijn vader depressief en probeert hij uit te zoeken met wie zijn moeder steeds vaker op stap gaat. Uiteindelijk achtervolgt hij haar naar een afgelegen natuurgebied waar zijn moeder en haar hippievriend kamperen. Hij slaat zijn kamp op en gewapend met een piepklein tentje en drie pakken koekjes begint hij hen te bespieden. Dit gedeelte van het boek is prachtig omschreven en brengt wat meer humor in Olivers kille, ietwat banale kijk op de wereld. Dunthorne beschrijft de hippievriend van de moeder prachtig, vooral met betrekking tot de geintjes die Oliver met hem uithaalt.

Cynisme

Dunthorne houdt deze stijl een lange tijd vast en brengt alle personages in een geweldige confrontatie samen. Ook Jordana, Olivers vriendin, krijgt steeds meer aandacht in de loop van het verhaal. Haar relatie met Oliver legt zijn karakter schitterend bloot: hij kan omgaan met cynisme, botheid en competitie, maar niet met langzaam groeiende liefde. Elke verandering om hem heen schrijft hij op in zijn logboek (wat absoluut iets anders is dan een dagboek volgens hem) of googelet hij om te bestuderen. Maar hij laat het niet toe. Hij voelt zich nog steeds beter dan iedereen om hem heen. Hier slaat Dunthorne een nieuwe kant in: hij laat Oliver op zijn bek gaan. Waar Oliver het hele verhaal lang volledig de controle heeft, neemt nu een ander de macht over. En blijkt hem vervolgens alleen maar te gebruiken.

Dit sterk geschreven dagboek over een ingewikkeld tienerleven is geen lichte kost, maar schittert wel in poëtisch vermogen. Ook werkt de Britse auteur op een bizarre, maar toch ingetogen manier naar een grote verandering in Olivers leven toe. Het verhaal eindigt op een misschien wat vage manier, maar het past goed in de realistische wereld van Submarine. Een zwart verhaal met grappige puntjes licht.

Lees het eerste hoofdstuk van Submarine op de website van Penguin Books.