Het Karel Appelhuis. Kunstenaars in de Dapperstraat
Op 25 april, de dag dat Karel Appel 89 jaar zou zijn geworden, is in de Dapperstraat waar de schilder werd geboren het Karel Appelhuis geopend. Een huis met vier appartementen voor kunstenaars van de Rijksacademie. Een hommage aan de kunstenaar en een project van woningcorporatie De Key om met kunst een positieve impuls aan de wijk te geven.
In tegenstelling tot verschillende aankondigingen is het pand op nummer 7 niet het daadwerkelijke geboortehuis van Appel. Dat was enkele huizen verder op nummer 17, een pand dat inmiddels is afgebroken. Zoals bekend groeide Appel er op als volksjongen met een passie voor schilderen. In plaats van zijn vader op te volgen in de kapperszaak koos hij voor het kunstenaarsvak, een carrière die leidde tot wereldfaam.
Kleurrijke appartementen
Toen De Key enkele jaren geleden begon aan een renovatieproject in Dapperstraat ontstond het idee om een van de panden een bestemming te geven die herinnert aan haar bekendste bewoner. Er werd besloten om het huis in te richten met vier appartementen voor kunstenaars van de Rijksacademie. In plaats van het huis simpelweg op te knappen werden een aantal architectenbureaus gevraagd om een ontwerp te maken voor het interieur van het negentiende-eeuwse pand. Gekozen werd voor Huis van Canvas een ontwerp van DUS architecten. Ze lieten zich inspireren door Appels bekende uitspraak: ‘Ik begin vanuit mijn materie dat is verf’. Net als de kunstenaar werkten zij op intuïtieve wijze aan het kleurschema voor de vier appartementen.
Fotograaf: Julie Blik
Ondertussen heeft Appel echter VMF Stork bereid gevonden het gebouw te bekostigen waardoor het voorstel opnieuw ter tafel werd gebracht. Er werd een stichting opgericht en Piet Zanstra maakt in het najaar een schetsontwerp voor een ‘creatief centrum Karel Appel’ met als beoogde vestigingsplek een eiland in het Amstelpark. Het gebouw dat zou bestaan uit een souterrain, begane grond en één verdieping moest ruimte gaan bieden tien ateliers, een depot, kantoorruimten en een multifunctionele tentoonstellingsruimte. Op deze manier zou er ook ruimte zijn voor andere kunstenaars en daarmee creativiteit gefaciliteerd worden. Het was de bedoeling dat Appel zowel binnen als buiten zijn stempel op het gebouw zou drukken met wandschilderingen, tegeltableaus en sculpturen. Dit zou het gebouw als een creatie van Appel maken tot een bezienswaardigheid op zich. Hoewel er enthousiasme was voor deze plannen lukte het op verschillende punten niet om tot overeenstemming te komen en het plan vond uiteindelijk geen doorgang.
Appel in het Karel Appelhuis
De plannen voor het Karel Appelhuis staan verder af van de kunstenaar dan hij in de jaren zeventig zelf voor ogen had met zijn eigen ‘museum’ in het Amstelpark. Om toch iets van zijn werk en leven te laten zien is de samenwerking gezocht met het Cobra Museum. Zij zullen tijdens de periode dat het huis voor publiek geopend is – elk jaar van half december tot half januari – een expositie over het leven en werk van Appel verzorgen. Tijdens de presentatie van het Karel Appelhuis aan het publiek op 25, 25 en 27 april zijn drie appartementen door het museum ingericht met een kleine tentoonstelling over Appel.
Fotograaf: Julie Blik
Geheel in de traditie van de woordspelingen die er naar aanleiding van Appels naam gemaakt worden sinds zijn beruchte wandschildering Vragende Kinderen in het Amsterdamse stadhuis in 1949 wordt de bezoeker ontvangen met een appeltje. Een rondleiding leidt de bezoekers langs de appartementen die voor de gelegenheid de thema’s Amsterdam, Parijs en New York hebben gekregen. Aan deze thema’s zijn losjes verschillende anekdotes over de kunstenaar opgehangen. Aan de hand van foto’s, reproducties, objecten en video’s krijgt de bezoeker een idee van de relatie die Appel had met deze steden. Zijn jeugd in Amsterdam, zijn vertrek naar Parijs begin jaren vijftig en vanaf het eind van dat decennium zijn reizen naar onder meer New York. Het is vooral een feest der herkenning, dat bij mensen in de rondleiding die de kunstenaar nog gekend hebben veel herinneringen oproept.
Het vierde appartement is alvast een voorproefje te zien van het werk van de vier kunstenaars die onlangs het pand hebben betrokken: Yoshiyuki Koinuma (1982 Japan), Arie Bouman (1983 Nederland) en Yin-Ju Cheng (1977 Taiwan) en Guy Wouete (1980 Kameroen). Werken doen deze kunstenaars in hun ateliers aan de rijksacademie. Toen Appel er studeerde was deze nog gevestigd aan de Stadhouderskade maar is inmiddels op loopafstand van de Dapperstraat gevestigd in de Sarphatistraat. Na afloop van de open ateliers van de rijksacademie zullen zij hun werk tonen in het Karel Appelhuis. Dan zal blijken in hoeverre zij geïnspireerd zijn geraakt door Appel en de buurt waar hij opgroeide.
Vanaf half december 2010 zullen de appartementen weer opengesteld worden voor het publiek.
