Film / Achtergrond
special: Deel 4

IFFR 2011

Het vierde van vele delen van ons jaarlijkse verslag van het International Film Festival Rotterdam.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6 | DEEL 7 | DEEL 8 | DEEL 9 | DEEL 10

Inhoud: Behind the Red Motel Door | My Joy | Simon Werner a disparu… | Essential Killing | Noire océan | Machete Maidens Unleashed!

Hoog exploitatiegehalte

Behind the Red Motel Door – Bright Future
The WorldFamous Ike • VS/Mexico, 2011

~

Een regisseur met de naam The WorldFamous Ike kun je niet serieus nemen. Datzelfde kan gezegd worden van Behind The Red Motel Door, zijn derde speelfilm. Een gezin met twee kinderen boekt een overnachting in een aftands motel. De receptionist is vreemd, evenals de regels van het motel. Er blijken ook nog aparte gasten aanwezig te zijn: een illegaal opererende tandarts, een Duitser die bezoek krijgt van twee Thaise escortheren, een dealer en een paar drugsgebruikers. Terwijl het gezin zich druk maakt om het afwezige Disneykanaal, stapelen de vreemde gebeurtenissen zich naarmate de nacht vordert op. De regisseur maakt gebruik van slechts een setting. Alles speelt zich af in en om de goedkope en donkere motelkamers. De gasten zijn duistere, absurde creaties die uit de goot van de samenleving geplukt zijn. De film is voorzien van goedkope thriller-achtige muziek en schokkerig camerawerk in donkere kleuren. Alles, van de mise-en-scène tot de locatie, refereert aan exploitatiefilms. Slecht camerawerk, slecht acteerwerk en een slechte plotwikkeling. Er zijn films die zo slecht zijn, dat ze hilarisch worden of toch iets losmaken. Behind The Red Motel Door doet dat niet. Wat de bedoeling van de regisseur ook moge zijn: de film wekt louter irritatie en verveling op. Trap er niet in, in deze pulpfilm. (Suzan Groothuis)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Deprimerend Rusland

My Joy – Spectrum
Sergei Loznitsa • Duitsland/Oekraïne, 2010

~

‘Bemoei je nergens mee, dan raak je niet in de problemen’, is het advies dat een vrachtwagenchauffeur aan het eind van My Joy aan zijn zwijgzame lifter geeft. Hij blijft hier maar op hameren, niet wetende dat hij tegen een oud-collega praat die net een helletocht door Rusland achter de rug heeft, ondanks dat hij zich de hele tijd nergens mee bemoeide. De man was op weg om ergens een lading af te leveren, maar werd onderweg geconfronteerd met corrupte politie, botte bewoners, een kindhoertje en een beroving. Het beeld dat regisseur Sergei Loznitsa van Rusland, en specifiek het platteland schetst — het kan net zo goed vandaag de dag als twintig jaar geleden afspelen — is deprimerend; hij toont een land dat in meer dan een opzicht failliet lijkt.

In z’n nihilisme doet de film denken aan Cargo 200 van Balabanov (met A Stoker ook in Rotterdam aanwezig), maar hij is in z’n geweldsuitspattingen minder bruut. Fascinerend is de schijnbaar achteloze wijze waarop debuterend speelfilmregisseur Sergei Loznitsa, van huis uit documentairemaker, een weinig opbeurend beeld schetst van de treurigmakende plattelandsbevolking en de nietsontziende manier waarop ze met elkaar omgaan. In deze aparte roadmovie doet, met zijn losse, haast meanderende vertel- en beeldstijl, zelfs een uitstapje naar de Tweede Wereldoorlog niet geforceerd aan. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Puzzelstukjes op school

Simon Werner a disparu… – Bright Future
Fabrice Gobert • Frankrijk, 2010

~

Scholier Simon Werner is al een paar dagen spoorloos verdwenen. Er is wat bloed van hem gevonden in het scheikundelokaal, maar verder zijn er geen aanknopingspunten. Als dan in korte tijd nog twee schoolgenoten verdwijnen, leidt dat tot een stroom van geruchten en roddels. Het verhaal (dat tijdloos lijkt; walkmans en oude spelcomputers zijn de enige subtiele aanknopingspunten) wordt achtereenvolgens verteld vanuit de gezichtspunten van vier scholieren, waarbij langzaamaan duidelijk wordt wat er zich heeft afgespeeld. 

Het is fraai hoe scenarist en debuterend speelfilmregisseur Fabrice Gobert de spanning hoog houdt door stukje bij beetje de puzzelstukjes van het mysterie aan te reiken. De manier waarop het drama zich met behulp van elkaar overlappende verhaallijnen ontvouwt en de schoolsetting doen enigszins denken aan Gus Van Sants Elephant, maar Simon Werner is veel meer een kruising van en een high school-drama en een whodunnit. Het is een mix die werkt. De jonge en veelal onervaren cast levert sterk werk af en de dromerig noisy soundtrack van Sonic Youth maakt deze film tot een volwassen en intrigerend debuut.

Opvallend technisch detail bij de vertoning in Rotterdam: de eerste voorstelling moest wegens het ontbreken van ondertitels onderbroken worden. Dat het hierbij ging om een digitale projectie werd duidelijk bij het stilzetten van het smetteloze beeld. Bij de herkansingsvoorstelling de volgende dag bleek er een Nederlands ondertitelde filmkopie aangerukt te zijn. Deze was beduidend minder scherp, al enigszins bekrast en zeker ook valer, ‘modderiger’ van kleur; een duidelijker voorbeeld dat digitale projectie film links en rechts heeft ingehaald hadden we nog niet eerder gezien. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Op de vucht

Essential Killing – Spectrum
Jerzy Skolimowski • Polen/Noorwegen/Ierland/Hongarije, 2010

~

In een gangen- en grottenstelsel in wat wel Afghanistan moet zijn, wordt een vijandelijke soldaat gevangen genomen. Een weinig zachtzinnige behandeling in een Guantánamo Bay-achtige gevangenis volgt, waarna hij, in oranje overall gestoken, wordt overgebracht naar een onbekende lokatie. De gevangene (Vincent Gallo, die de hele film geen woord spreekt) weet bij een auto-ongeluk te ontsnappen en bevindt zich opeens op een voor hem vreemde, winterse omgeving midden in de bossen. Langzaamaan wordt het voor de kijker duidelijk dat de voortvluchtige zich ergens in een Oost-Europees land bevindt. Overleven wordt het toverwoord, terwijl Amerikanen een grootscheepse jacht op hem beginnen.

De actualiteit (strijd tegen terrorisme, geheime CIA-gevangenissen her en der in Europa) vormt in deze onderhoudende actiefilm niet meer dan een leuke verwijzing. De alweer 72-jarige Poolse regisseur Jerzy Skolimowski richt zich in deze openingsfilm van het festival voornamelijk op de overlevingspogingen van de ontsnapte, maar wekt toch (bijvoorbeeld door de flashbacks en het laten horen van Koranversen) de indruk meer te willen zijn dan puur apolitiek. Als vluchtdrama en actievehikel overtuigt de film grotendeels wel, hoewel de film hierbij ook wel steken laat vallen. Zo is het regelmatig over open vlaktes lopen van de voortvluchtige voor het plaatje de mooiste oplossing (en aan fraaie beelden zeker geen gebrek), voor de geloofwaardigheid is het — met constant een heli in de lucht naar hem op zoek — redelijk funest. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR 

Een kernexplosie op de achtergrond

Noire océan – Spectrum
Marion Hänsel • België/Frankrijk/Duitsland, 2010

~

Frans Polynesië, 1972. In de buurt van het atol Mururoa wacht de bemanning van een klein marineschip op wat komen gaat. Dat blijkt uiteindelijk een van de bovengrondse atoomproeven te zijn die Frankrijk daar veel heeft gehouden. Een interessante, dubieuze maar bijna vergeten episode uit het verleden in combinatie met een klein groepje mensen in een beperkte setting: het lijken genoeg aanknopingspunten voor een spannend psychologisch verhaal. De makers kozen echter voor een coming-of-age-drama van een drietal min of meer bevriende matrozen, waarbij de kernexplosie niets meer en niets minder is dan een decor. De (overigens redelijk beperkte) ontwikkeling die de matrozen doormaken is charmant, maar weinig opmerkelijk. De weergave van de spanningen en conflicten waarmee de jongvolwassenen geconfronteerd worden, wordt niet beter van de soms wat toneelmatig aandoende en daarmee ongeloofwaardige dialogen. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR

Bloed! Borsten! Beestachtige monsters!

Machete Maidens Unleashed! – Signals: Regained
Mark Hartley • Australië, 2010

8956_Machete_Maidens_Unleashed!_223x130.Het onbekende verhaal van de bloeiende B-filmindustrie in de Filipijnen vanaf de jaren zestig tot in de jaren tachtig. Dat land, zo merkten Amerikaanse producers, bood fraaie locaties en had een ervaren filmindustrie. Het filmen was er erg goedkoop − net als een mensenleven overigens. Bovendien had het land in Ferdinand Marcos een dictator die zijn leger graag als figuranten aan filmproducties ter beschikking stelde, met Apocalypse Now (1977) als meest fameuze voorbeeld.

De goedkope films waarin de drie-eenheid bloed, borsten en beestachtige monsters de belangrijkste ingrediënten vormden legden de basis, wat later waren vrouwengevangenisfilms (met uiteraard flink wat douche- en martelscènes) enorm populair. Een rare situatie: in de films waarin vrouwen op grove wijze geëxploiteerd werden, speelden vrouwen de hoofdrol, wat zeldzaam was in Hollywood. Daarbij waren het voor het eerst actieheldinnen. Aan de bloeiperiode (waarin ook Filipijnse regisseurs werkzaam waren) kwam een eind door de verslechterende veiligheidssituatie ter plekke en de veranderende filmindustrie in de VS, waarin de nadruk op blockbusters kwam te liggen en er sprake was van een neergang van drive-in-bioscopen en grindhousevoorstellingen.

Veel foute maar hilarische filmbeelden, spetterend en met veel vaart en humor gemonteerd, gecombineerd met snelle quotes van betrokkenen (Roger Corman, Pam Greer, Joe Dante, John Landis): het doet denken aan Not Quite Hollywood, waarin op een soortgelijke aanstekelijke manier de exploitatiefilm in Australië werd behandeld. Helemaal vreemd is dat niet: ook die documentaire was van de hand van Mark Hartley, die hiermee voor de tweede maal op toepasselijke wijze zijn liefde aan de B-film verklaart. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven | Deze film op site IFFR