ECO (Dood Paard)

Het zaallicht gaat niet uit. Natuurlijk niet, iedereen moet elkaar goed in de ogen kunnen kijken tijdens dit belangrijke, internationale topoverleg. Niet alleen in ‘real-life’ maar ook door middel van ‘videoconferencing’ en intercom is een bont gezelschap aan architecten, ingenieurs, controleurs, adviseurs, coördinators en accountants bijeen. Zestien man/vrouw in totaal. Onderwerp van deze bijeenkomst is een nieuw te bouwen, volledig ecologische samenlevingsvorm in het Groene Hart van Nederland. Een dorp of stad in de vorm van een bloem, met in elk bloemblad een ander thema: natuur, sport, cultuur, vermaak, ‘shopping’, ‘science’ en ‘business’. Het moet in alle opzichten verantwoord zijn gebouwd, niet alleen ecologisch maar ook vrouw- en minderhedenvriendelijk en uiteraard non-profit. Hoewel, daar is nog niet iedereen het over eens. En zo zijn er nog wel meer punten waarover onenigheid bestaat.

Poldermanagers

Schrijver en acteur Oscar van Woensel schreef ECO als een kijkje in de keuken van poldermanagers. Ze willen groots en meeslepend denken maar zijn compleet vastgeroest in hun marktgerichtheid en raken daardoor uiteindelijk de weg kwijt. Hij creëerde een scherpe en bijzonder hilarische tekst die van heerlijk foute verengelste uitdrukkingen aan elkaar hangt. Na een omslachtig voorstelrondje is manager Dik de Bruin “short from stuff”: er moet overeenstemming worden bereikt over de “working name” van het project. ECO-village, ECO-resort, ECO-plaza, of toch maar ECO-drome of ECO-centre? Alleen al de naam is aanleiding tot discussies die groteske vormen aannemen en eindigen in persoonlijke vetes.

Dat Van Woensel een meester is in het portretteren en uitvergroten van de moderne tijdsgeest, bewijst hij met deze tekst ten enenmale. Praten zonder iets te zeggen is een ding. Om het daadwerkelijk op te schrijven en er zowaar een soort poëzie van te maken is iets heel anders. Doorspekt met holle marketingfrases, de nodige “fuck’s” en citaten als “dreams can come true” en “it’s time to feel good” loopt de tekst als een trein. Het wordt steeds duidelijker dat hier van idealisme geen sprake is en dat geen van de aanwezigen is echt doordrongen van het belang van ecologisch bouwen. Alles draait gewoon om geld.

Schrijnend banaal

De mise-en-scène van de voorstelling is eenvoudig maar doeltreffend. De vier acteurs spelen meerdere rollen door simpelweg brilletjes op en af te zetten en zich afwisselend wel of niet tot de camera te richten. Zo kunnen ze met heel veel personages tegelijk aanwezig zijn, hoewel sommige personages gaandeweg ook met elkaar lijken te versmelten. Dat past prima bij dit project waarvan niemand precies weet bij wie welke taken en verantwoordelijkheden liggen.

Wanneer de brainstormsessie uitmondt in een psychedelische nachtmerrie gaat ECO wat al te ver over de top en boet de voorstelling iets aan zeggingskracht in. Maar daarna laat Dood Paard in een prachtig einde, schrijnend door zijn banaliteit, de vergadering langzaam uitdoven tot er uiteindelijk nog twee mannen over zijn. Ze keuvelen wat na. Over hun vakantieplannen. En over een kever die ze zagen. Zo’n spiksplinternieuwe ouderwetse kever. Die laatste zinnetjes tekenen de onmacht van de hedendaagse mens. We willen een mooie, schone en veilige wereld maar weten niet hoe. Dood Paard biedt geen oplossing maar bewijst wel: idealen laten zich niet in oneliners vangen.

ECO is nog tot 15 december te zien. Klik hier voor meer informatie.